พระเวสสันดร

      อตีตํ กาเล , อันว่าสมัยอดีตกาลโพ้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์ปัจจุบันนี้ กำเนิดเกิดเป็นพราหมณ์มหาศาลผู้หนึ่ง ได้ฟังธรรมจากพระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์โน้น บัดนั้นแล พระมหาสัตว์มีความปรารถนาอันแรงกล้าในอันที่จะบรรลุปรมาภิเษกสัมมาสัมโพธิญาณ จึงได้กล่าวสัจวาจา ณ ที่ันั้น

     พุทฺโธ , ดูกร ท่านทั้งหลาย บัดนั้นแล พระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้พ้นวิเศษทั้งปวงแล้ว ตรัสแก่พราหมณ์มหาสัตว์นั้นว่า การบรรลุพระโพธิญาณนั้น ในที่สุดแห่งทานบารมีอันยิ่งกว่าบารมีทั้งปวงนั้น พระมหาสัตว์พึงบริจาคบุตรแลภริยาเป็นทาน ก็เธอเล่า ยังหาผู้สั่งสมบารมีร่วมกับเธอ คือ เกิดเป็นบุตร เกิดเป็นภริยา ยังมิได้ เธอจักถึงที่สุดแห่งบารมีได้อย่างไร

      บัดนั้นแล มีชายหญิงผู้หนึ่งปฏิญาณว่า "ข้าพเจ้าจักเกิดเป็นบิดาแลมารดาแห่งมหาสัตว์นี้ไปทุกชาติ

     บัดนั้นแล มีชายผู้หนึ่งปฏิญาณว่า "ข้าพเจ้าจักเกิดเป็นบุตรเพื่อมหาสัตว์นี้ได้บริจาคเป็นทาน"

     บัดนั้นแล มีหญิงผู้หนึ่งปฏิญาณว่า "ข้าพเจ้าจักเกิดเป็นภริยาเพื่อมหาสัตว์นี้ได้บริจาคเป็นทาน"

     ดูกร ท่านทั้งหลาย สัตว์ทั้งหลายมีพระมหาสัตว์เป็นต้น ได้เวียนว่ายตายเกิดบำเพ็ญบารมีร่วมกันดังคำอธิษฐานนี้ พระองค์หาได้บังคับฝืนใจใครไม่ หากสัตว์ทั้งหลายบำเพ็ญบารมีร่วมแก่พระองค์ด้วยจิตเมตตาแก่ส่ำสัตว์ทั้งหลายเป็นสำคัญ    ดังนี้ แล

     กำลังใจของพระมหาสัตว์เป็นไฉน ? กำลังใจของพระมหาสัตว์บารมีเปี่ยมแล้ว แม้นผู้ใดขอพระพาหา ท่านย่อมให้ แม้นผู้ใดขอพระนัยนา ท่านย่อมให้ แม้นผู้ใดขอพระโลหิตา ท่านย่อมให้ แม้นผู้ใดขอหทยา ท่านย่อมให้ แม้นผู้ใดขอพระองค์ลงเปนทาษ ท่านย่อมให้

     ดูกร ท่านทั้งหลาย การให้บุตรแลภริยาเปนไฉน ? การบริจาคบุตรแลภริยาเปนของยาก เพราะธรรมดาวิสัยของผู้เปนบิดามารดา ที่รักยิ่งชีวิตตนย่อมเป็นบุตรนั้นเอง ที่รักเยี่ยงชีพย่อมเป็นคู่สิเน่หานี้เอง การบริจาคบุตรแลภริยาจึงเป็นของทำได้ยากยิ่ง

     การบริจารบุตรแลภริยาเปนทานแห่งพระมหาสัตว์ จึงเปนของยากแลควรสรรเสริญ ดังนี้

บุรพกรรมของพระกัณหา ชาลี

     พระกัณหา ชาลี ในอดีตชาติเกิดเป็นกุมารแลกุมารีแห่งพระมหาสัตว์ (พระสัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน) บัดนั้น บิดามารดาใช้ให้กุลบุตรทั้ง ๒ ดูแลควายมิให้เข้ากัดกินข้าวกล้าในนาข้าว

     ควายนั้น ดื้อ ด้าน ทาน ขืน ก้าวลงสู่ท้องนาเพื่อกัดกินข้าวกล้า กุลบุตรทั้ง ๒ จึงเฆี่ยนตีควายนั้นให้เข็ดหลาบ

     ด้วยบุรพกรรมนั้นแล ควายนั้นกำเนิดเกิดเป็นตาพราหมณ์ชูชกในชาตินี้ กุลบุตรทั้ง ๒ เกิดเป็นพระกัณหาชาลีร่วมภพชาติ

     พราหมณ์ชูชกจึงกระทำทรมานเฆี่ยนตีพระกัณหาชาลี นี้เป็นบุรพกรรมของพระกัณหาชาลีเอง มิได้เกี่ยวข้องแก่พระมหาสัตว์แต่อย่างใด