਀㰀昀漀渀琀 猀琀礀氀攀㴀∀昀椀氀琀攀爀㨀猀栀愀搀漀眀⠀挀漀氀漀爀㴀搀愀爀欀最漀氀搀Ⰰ搀椀爀攀挀琀椀漀渀㴀ⴀ㌀㔀⤀㬀眀椀搀琀栀㨀㄀　　─∀ 挀漀氀漀爀㴀∀⌀昀昀昀昀㐀搀∀㸀ᨀ㠎ḎḎ⨎㐎ĎȎ㈎✎⌎⌎ጎጎ㈎㰎⼀昀漀渀琀㸀㰀⼀愀㸀㰀⼀戀㸀

਀ ਀ สารบั㰎⼀昀漀渀琀㸀㰀⼀愀㸀 ਀㰀瀀㸀 คำนำ਀  㰀瀀㸀 รตนัตตยบัพพะ਀  㰀瀀㸀 อาปัตตินามาทิบัพพะ ਀   㰀瀀㸀 ปฏิปัตติมุขบัพพพะ਀   㰀瀀㸀 กาลิกบัพพะ਀  㰀瀀㸀 พินทวาธิฏฐานาทิบัพพะ਀  㰀瀀㸀 วิชหนาทิบัพพะ਀  㰀瀀㸀 อาปัตติเทสนาทิบัพพะ਀  㰀瀀㸀 มาตรากถา਀ 

਀

            จักแสดงประมาณบาตรและปละสืบไป บาตรมี ๒ คือ ਀ᨀ㈎ᔎ⌎‎ 䀀⬎┎䜎Ď⠎᐀㐎ᤎ⤎   ᜀㄎ䤎܎‎刀‎ᤀ㔎䤎‎ Āⴎᨎᐎ䤎✎∎ᬎ⌎『ℎ㈎ጎࠎ㘎܎Ў✎⌎ⴎ᠎㐎༎ဎ㈎ᤎ䄎┎『✎㐎Ďㄎᬎ ਀ᬀ⌎『ℎ㈎ጎ䄎⬎䠎܎ᨎ㈎ᔎ⌎ℎ㔎‎匀‎Ѐ㜎ⴎ‎㰀戀㸀ⴀ㠎ĎĎ༎㨎䈎⃷㰀⼀戀㸀ᨀ㈎ᔎ⌎Ȏᤎ㈎ᐎ䌎⬎ฎ่ ๑ มชฺฌิโม਀ᨀ㈎ᔎ⌎Ȏᤎ㈎ᐎĎ┎㈎܎‎儀‎ 䈀ⴎℎ䈎Ď‎ᨀ㈎ᔎ⌎Ȏᤎ㈎ᐎ䀎┎䜎Ď‎儀‎ᨀ㈎ᔎ⌎Ȏᤎ㈎ᐎ䌎⬎ฎ่਀ᤀㄎ䤎ᤎ‎ࠀ㠎Ȏ䤎㈎✎⨎㠎Ď䄎⬎䠎܎Ȏ䤎㈎✎⨎㈎⌎Ď㘎䠎܎ⴎ㈎Ⰾ⬎Ď『‎䄀┎『ࠎ㠎Ȏ㈎ᜎᤎ㔎∎『䀎ᜎ䠎㈎⨎䠎✎ᤎᜎ㔎䠎‎吀 แห่งข้าวสุก และพยั਎ᤎ『ĎㄎᨎȎ䤎㈎✎Ḏⴎ⨎ℎЎ✎⌎䄎Ď䠎Ȏ䤎㈎✎⨎㠎Ďᤎㄎ䤎ᤎ‎ᨀ㈎ᔎ⌎Ȏᤎ㈎ᐎ กลางจุข้าวสุกแห่งข้าวสารนาฬี ๑ บาตรขนาดเล็กจุข้าวสุกแห่งข้าวสาร਀ᬀㄎᔎᘎ『‎儀‎ ᜀㄎ䤎܎‎刀‎ᤀ㔎䤎Ď䜎ࠎ㠎Ȏ㈎ᜎᤎ㔎∎『䄎┎『Ḏ∎ㄎฎชนะดังกล่าวแล้วก่อน เพราะ਀ᨀ㈎┎㔎‎✀䠎㈎‎㰀戀㸀ⴀ㠎Ď㨎Ď༎㨎䈎⃷ᤀ㈎ℎ‎ᬀᔎ㨎䈎ᔎ‎ⴀᄎ㨎ሎ㈎Ⰾ㨎⬎䈎Ďᜎᤎᄎ⃷Ѐጎ㨎⬎㈎ᔎ㐎‎⼀‎䀀ᬎ‎⼀ มชฺฌิโม นาม ปตฺโต นาฬิโกทน คณฺหาติ ฯ เป ฯ โอมโก นาม਀ᬀᔎ㨎䈎ᔎ‎ᬀᔎ㨎䈎ᘎᜎᤎᄎ⃷Ѐጎ㨎⬎㈎ᔎ㐎‎ࠀᔎ㠎‎㈎Ўᄎ⃷Ȁ㈎ᜎᤎ∎ᄎ⃷ᔀᜎ㤎ᬎ㐎∎ᄎ⃷Ḁ㨎∎༎㫷਎ᤎᄎ⃷㰀⼀戀㸀᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎

            กึ่งอาฬหกะนั้น คือข้าวสาร ๒ ทะนานมคธ ในอรรถกถากล่าว਀✀䠎㈎‎਀㜎䠎ⴎ✎䠎㈎ᜎ『ᤎ㈎ᤎℎЎ᠎ᤎㄎ䤎ᤎ‎儀刎‎ᬀ┎『Ў⌎㘎䠎܎‎䌀ᤎℎ⬎㈎ⴎ⌎⌎ᘎĎᘎ㈎Ď┎䠎㈎✎✎䠎㈎ ปกตินาฬีทะนานโดยปกติ ในสีหฬทวีป ก็ให䠎䐎ᬎ‎ᜀℎ㐎Ⰾᤎ㈎Ⰾ㔎‎ᜀ『ᤎ㈎ᤎ ทมิฬก็เล็กไป มคธนาฬีทะนานมคธจึงประกอบด้วยประมาณ ทะนาน਀Ѐ⌎㘎䠎܎ℎЎ᠎‎䀀ᬎ䜎ᤎᜎ『ᤎ㈎ᤎ䌎ᤎ⨎㔎⬎Ⰾⴎㄎᤎ‎儀‎䀀Ḏ⌎㈎『ⴎ⌎⌎ᘎĎᘎ㈎ᬎ㈎ဎ『✎䠎㈎ ਀㰀戀㸀ⴀᄎ㨎ሎ㈎Ⰾ㨎⬎䈎Ďᜎᤎᄎ⃷Ѐጎ㨎⬎㈎ᔎ㔎ᔎ㐎‎℀Ў᠎ᤎ㈎Ⰾ㐎∎㈎‎ᜀ㨎✎㐎ᤎ㨎ᤎᄎ⃷ᔀጎ㨎ᄎ㠎┎ᤎ㈎Ⰾ㔎ᤎᄎ÷ โอทน คณฺหาติ. มคธนาฬี นาม อฑฺฒเตรสปลา โหตีติ อนฺธ਀Ā༎㨎Ƿᘎ㈎∎ᄎ⃷✀㠎ᔎ㨎ᔎᄎ⻷  ⨀㔎⬎Ⰾᜎ㔎䀎ᬎ‎ ᬀĎᔎ㐎ᤎ㈎Ⰾ㔎‎℀⬎ᤎ㨎ᔎ㈎⸎  ᜀℎ㐎Ⰾᤎ㈎Ⰾ㔎 ขุทฺทกา. มคธนาฬี ปมาณยุตฺตา. ตาย มคธนาฬิยา ทิยฑฺฒนาฬี ਀䀀ⴎĎ㈎‎⨀㔎⬎Ⰾᤎ㈎Ⰾ㔎‎䈀⬎ᔎ㔎ᔎ㐎‎℀⬎㈎ⴎ༎㨎Ƿᘎ㈎∎ᄎ⃷✀㠎ᔎ㨎ᔎᄎ⻷㰀⼀戀㸀

            จักแสดงปละก่อน มาตราในคัมภีร์อภิธานัปปทีปิกา ดังนี้਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀  㰀戀㸀    ࠀᔎ㨎ᔎ㈎䈎⌎‎✀㔎⬎䈎∎‎Ā㠎༎㫷਎㈎㰎猀甀瀀㸀㰀昀漀渀琀 挀漀氀漀爀㴀爀攀搀㸀儀㰎⼀昀漀渀琀㸀㰀⼀猀甀瀀㸀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀  䀀ᜎ㨎✎‎Ā㠎༎㫷਎㈎‎℀㈎⨎䈎Ď‎ 䀎✎
            เทฺว อกฺขา มาสหา ปฺจา-       กฺขาน ธรณมฏฺก਀ 㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀            ⨀㠎✎ጎ㨎䈎ጎ‎ᬀ༎㫷ࠎ᠎⌎ጎᄎ⃷☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀  ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ᤀ㐎Ď㨎Ȏᤎ㨎ᔎ㨎✎ᤎ㐎ᔎ㨎ᘎ㐎‎ᬀ༎㫷ࠎ‎䀀ᔎ
            ปาโท ภาเค จตุตฺเถถ               ธรณานิ ปล ทส਀   㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀          ᔀ㠎┎㈎‎ᬀ┎⨎ᔎᄎ⃷ࠀ㈎ᘎ‎ ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀  ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀  ☀渀戀猀瀀㬀    ㈎䈎⌎‎✀㔎⨎ᔎ㐎‎ᔀ㈎‎ᔀ㠎┎㈎
            อโถ กหาปโณนิตฺถี                 กถฺยเต กริสาปโณ.਀        㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀   䈀ᐎ∎ⴎ᠎㐎ᨎ㈎∎ᔎ㈎ℎฎ㔎Ď㈎䀎ᬎ䜎ᤎ‎刀‎ᤀㄎ∎‎ᤀㄎ∎Ď䠎ⴎᤎ✎䠎㈎⬎ᤎㄎĎ‎吀‎䀀ℎ┎䜎ᐎȎ䤎㈎✎ เปลือกเป็นกุ਎㈎‎ 刀‎Ā㠎ฎชาเป็นมาสก ๒ มาสกเป็นอักขะ ๕ อักขะ਀䀀ᬎ䜎ᤎ᠎⌎ጎ『‎ 堀‎᠀⌎ጎ『䀎ᬎ䜎ᤎ⨎㠎✎ㄎጎጎ『‎ 唀‎᠀⌎ጎ『䀎ᬎ䜎ᤎᤎ㐎ĎȎ『‎ 唀‎ᤀ㐎ĎȎ『 เป็นบาท ๆ นั้นเป็นไปในส่วนที่ ๔ อันนี้เป็นมติแห่งอาจารย์บาง਀Ḁ✎Ď‎ⴀ㔎Ďᤎㄎ∎⬎ᤎ㘎䠎܎‎吀‎䀀ℎ┎䜎ᐎȎ䤎㈎✎䀎ᬎ┎㜎ⴎĎ䀎ᬎ䜎ᤎĎ㠎ฎชา ๒ กุ਎㈎䀎ᬎ䜎ᤎℎ㈎⨎Ď ๑๐ มาสกเป็นอักขะ ๘ อักขะเป็นธรณะ ๕ ธรณะเป็นสุวัณณะ਀唀‎⨀㠎✎ㄎጎጎ『䀎ᬎ䜎ᤎᤎ㐎ĎȎ『‎ⴀㄎᤎᤎ㔎䤎䀎ᬎ䜎ᤎℎᔎ㐎䄎⬎䠎܎䀎⌎㈎ᜎㄎ䤎܎⬎┎㈎∎‎ᨀ㈎ᜎ⬎ᤎ㘎䠎܎䀎ᬎ䜎ᤎ ไปในส่วนที่ ๔ แห่งวัตถุอันใดอันหนึ่ง คือว่า สิ่งทั้งปวงนั้นแบ่ง਀ⴀⴎĎ䐎ᬎ䀎ᬎ䜎ᤎ‎吀‎⨀䠎✎ᤎ‎᐀ㄎ܎⨎ㄎᔎ✎䰎‎吀‎䀀ᜎ䤎㈎‎ ⨀䠎✎ᤎᜎ㔎䠎‎吀‎਀㜎䠎ⴎ✎䠎㈎ᨎ㈎ᜎ‎儀倎‎᠀⌎ጎ『 เป็นปละ ๑๐๐ ปละเป็นตุลา ๒๐ ตุลาเป็นภาระ กหาปณะและ਀ กริสาปณะ ๒ ศัพท์นี้เป็นชื่ออันเดียวกัน แปลว่าของสำหรับผ่าน਀⨀㌎⬎⌎ㄎᨎᔎ䠎ⴎ଎㜎䤎ⴎȎ㈎∎ᜎ㔎䠎䀎Ȏ㈎ᜎ㌎䀎ᜎ䠎㈎Ďㄎᨎᰎ┎Ď⌎㐎⨎‎䘀‎ᤀㄎ䤎ᤎ‎ ✀䠎㈎䀎ᜎ䠎㈎Ďㄎᨎ┎㤎Ď⨎Ď㈎ คิดตามนัยก่อน ปละ ๑ เป็นเงินหนักบาท ๒ สลึง ๒ ไพ ๑๒ ปละ਀Ѐ⌎㘎䠎܎‎⬀ᤎㄎĎ‎吀‎ᔀ㌎┎㘎܎‎匀‎ᨀ㈎ᜎ‎刀‎⨀┎㘎܎Ďㄎᨎ䐎Ḏ‎儀‎䀀ᬎ䜎ᤎᤎ䤎㌎⬎ᤎㄎĎℎЎ᠎ᤎ㈎Ⰾ㔎 ทะนานมคธ ๑ คิดตามนัยหลัง ปละ ๑ หนัก ๑ ตำลึง ๒ สลึง ਀儀刎‎ᬀ┎『Ў⌎㘎䠎܎ᤎㄎ䤎ᤎ䀎ᬎ䜎ᤎ䀎܎㐎ᤎ਎ㄎ䠎܎‎儀夎‎ᔀ㌎┎㘎܎‎Āㄎᨎ⨎┎㘎܎‎儀‎ 䀀ᬎ䜎ᤎᤎ䤎㌎⬎ᤎㄎĎ มคธนาฬีทะนานมคธ ๑਀        㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀   䄀ᔎ䠎Ўㄎℎ‎㔎⌎䰎⨎ㄎ܎Ȏ∎㈎ᬎĎ㈎⨎Ď『‎✀䠎㈎‎ 吀‎䀀ℎ┎䜎ᐎȎ䤎㈎✎䀎ᬎ┎㜎ⴎĎ䀎ᬎ䜎ᤎĎ┎䠎ⴎℎ ๒ กล่อมเป็นกล่ำ ๕ กล่ำเป็น ๒ อักขะ ๘ อักขะเป็นธรณะ਀儀倎‎᠀⌎ጎ『䀎ᬎ䜎ᤎᬎ┎『‎䀀Ḏ⌎㈎『ᬎ㈎ဎ『✎䠎㈎‎㰀戀㸀℀㈎⨎䈎Ď‎✀㐎⬎䈎∎‎ⴀ༎㨎⃷ⴀĎ㨎Ȏᄎ÷ วา วีหิวีสติ ว่า มาสก ๑ ๘ เมล็ดข้าวเปลือก อักขะ ๑ ๑๐ เมล็ด਀Ȁ䤎㈎✎䀎ᬎ┎㜎ⴎĎ‎᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎‎Ѐ㐎ᐎᔎ㈎ℎᤎㄎ∎ᤎ㔎䤎‎ᬀ┎『‎儀‎⬀ᤎㄎĎ‎匀‎ᨀ㈎ᜎ䀎Ἆ㜎䤎ⴎ܎‎ 儀刎‎ᬀ┎『 ครึ่ง หนัง ๙ ตำลึง ๓ บาท กับ ๒ ไพ เป็นน้ำหนักมคธนาฬี਀ᜀ『ᤎ㈎ᤎℎЎ᠎‎儀

            แม้ศิลาซึ่งเป็นนิมิตแห่งสีมา ที่ท่านว่าอย่างเล็ก โตเท่าก้อน਀ᤀ䤎㌎ⴎ䤎ⴎ∎⬎ᤎㄎĎ‎匀刎‎ᬀ┎『‎ Ā䜎Ў✎⌎Ў㐎ᐎᐎ䤎✎∎ᬎ┎『ᤎ㔎䤎‎䄀ᔎ䠎ᘎ䤎㈎✎䠎㈎ᤎㄎĎᬎ⌎㈎਎ฎ์਀⌀ㄎ܎䀎Ď㔎∎ࠎ✎䠎㈎䀎┎䜎ĎᤎㄎĎᐎ㤎䐎ℎ䠎਎ⴎᨎĎ┎‎ ᔀ㈎ℎᤎㄎ∎䄎⬎䠎܎ฎ㔎Ď㈎ᨎⴎĎ䐎✎䤎✎䠎㈎䌎⬎䤎䀎ⴎ㈎ᤎ䤎㌎ หรือถั่วขาวชั่งให้ได้น้ำหนักดังกล่าวมานี้ จุเต็มในทะนานใด ทะนาน਀ᤀㄎ䤎ᤎ‎਀㜎䠎ⴎℎЎ᠎ᤎ㈎Ⰾ㔎‎ᜀ『ᤎ㈎ᤎℎЎ᠎‎儀‎ᬀ┎『ℎ㔎ᔎ䠎㈎܎‎䘀‎Āㄎᤎᐎㄎ܎ᤎ㔎䤎‎䌀⬎䤎ᤎㄎĎ ปราช䰎ᰎ㤎䤎ℎ㔎ᬎㄎฎ㈎‎Ḁ㘎܎⨎ⴎᨎ⨎✎ᤎᘎ㜎ⴎ䀎ⴎ㈎䀎ᘎ㐎ᐎ

            บัดนี้จักแสดงมคธนาฬีตามฎีกาอีก ในสารัตถทีปนีฎีกากล่าว਀✀䠎㈎‎嘀‎ᬀ⨎ᔎ『‎Ѐ㜎ⴎ‎嘀‎ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎ‎਀㜎䠎ⴎℎЎ᠎ᤎ㈎Ⰾ㔎‎ᜀ『ᤎ㈎ᤎℎЎ᠎⬎ᤎ㘎䠎܎‎ⴀ㈎ࠎ㈎⌎∎䰎 ਀ⴀ㜎䠎ᤎⴎ㔎ĎĎ┎䠎㈎✎✎䠎㈎‎堀‎ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎ‎਀㜎䠎ⴎℎЎ᠎ᤎ㈎Ⰾ㔎‎ᜀ『ᤎ㈎ᤎℎЎ᠎⬎ᤎ㘎䠎܎‎✀䠎㈎ᔎ㈎ℎⴎ᠎㐎ᨎ㈎∎ แห่งอาจารย์ก่อน ๓ ฟายมือเป็นนาฬี คือทะนานหนึ่ง ๒ ทะนานนั้น਀䀀ᬎ䜎ᤎℎЎ᠎ᤎ㈎Ⰾ㔎‎ᜀ『ᤎ㈎ᤎℎЎ᠎⬎ᤎ㘎䠎܎‎✀䠎㈎ᔎ㈎ℎⴎ᠎㐎ᨎ㈎∎䄎⬎䠎܎ⴎ㈎ࠎ㈎⌎∎䰎⬎┎ㄎ܎ ๔ ฟายมือเป็นนาฬีทะนานหนึ่ง ๒ ทะนานนั้นเป็นมคธนาฬี ทะนาน਀℀Ў᠎⬎ᤎ㘎䠎܎‎䄀ᔎ䠎Ḏ⌎『ⴎ㈎ࠎ㈎⌎∎䰎᠎ㄎℎℎᬎ㈎┎『䀎ᘎ⌎『Ď┎䠎㈎✎✎䠎㈎‎ⴀ㈎ࠎ㈎⌎∎䰎ᜎㄎ䤎܎⬎┎㈎∎ᜎ䠎㈎ᤎ‎ กล่าวดังนี้ ๔ มุฏฐิกะ คือ ๔ กำมือโดยปกติ เป็นกุฑวะ คือ ฟายมือ਀⬀ᤎ㘎䠎܎‎ 吀‎ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎ䀎ᬎ䜎ᤎᤎ㈎Ⰾ㔎‎Ѐ㜎ⴎᜎ『ᤎ㈎ᤎ⬎ᤎ㘎䠎܎‎儀嘎‎ᜀ『ᤎ㈎ᤎᤎㄎ䤎ᤎ䀎ᬎ䜎ᤎ䈎ᜎጎ『 หนึ่ง ก็แลโทณะนั้นเป็น ๑๒ มคธนาฬี เพราะเหตุนั้น พึงรู้โดยนัยดังนี้਀ᜀ『ᤎ㈎ᤎℎЎ᠎⬎ᤎ㘎䠎܎ᤎㄎ䤎ᤎࠎ㠎‎唀‎ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎĎㄎᨎĎ㌎ℎ㜎ⴎ‎Āㄎᨎⴎ㔎ĎĎ㌎ℎ㜎ⴎ⬎ᤎ㘎䠎܎䄎ᨎ䠎܎‎匀‎⨀䠎✎ᤎ เอาแต่ส่วนที่ ๓ ดังนี้เถิด เพราะฎีกาปาฐะว่า มคธนาฬี นาม ฉ ปสตา਀ᤀ㈎Ⰾ㔎ᔎ㐎‎䀀Ďࠎ㐎⸎ ⴀ༎㨎⃷ᬀ⨎ᔎ㈎ᔎ㐎‎ⴀᬎ䀎⌎⸎  ᔀᔎ㨎ᘎ‎ᬀ㠎⌎㐎ℎ㈎ᤎᄎ⃷℀䀎ᔎᤎ‎ᔀ㐎ᬎ⨎ᔎ㈎∎ นาฬิยา เทฺว นาฬิโย เอกา มคธนาฬี โหติ. ปจฺฉิมาน มเตน จตุป਀⨀ᔎ㈎∎‎ᤀ㈎Ⰾ㐎∎㈎‎䀀ᜎ㨎✎‎ᤀ㈎Ⰾ㐎䈎∎‎䀀ⴎĎ㈎‎℀Ў᠎ᤎ㈎Ⰾ㔎⸎  ⴀ㈎ࠎ⌎㐎∎᠎ℎ㨎ℎᬎ㈎┎ᔎ㨎 เถเดรน ปน ปกติยา จตุมุฏฺิก กุฑพฺพ.^๒ จตุกุฑพฺพ นาฬี. ตาย਀ᤀ㈎Ⰾ㐎∎㈎‎䈀⨎ⰎĎ‎ᤀ㈎Ⰾ㐎䈎∎‎䈀ᜎጎᄎ⻷  ᔀᄎ⃷ᬀᤎ‎℀Ў᠎ᤎ㈎Ⰾ㐎∎㈎‎ᜀ㨎✎㈎ᜎ⨎ นาฬิโย โหนฺตีติ วทนฺตีติ วุตฺต. ตสฺมา เตน นเยน มคธนาฬี਀ᤀ㈎ℎ‎ ᬀ༎㫷ࠎ‎Ā㠎ᄎḎ㨎Ḏ㈎ᤎ㐎‎䀀ⴎĎ༎㫷ࠎ‎℀㠎༎㨎㛷‎䀀ⴎĎ㈎∎‎℀㠎༎㨎㓷∎㈎‎ᔀᔎ㐎∎༎㫷ࠎ ภาค คณฺหาตีติ เวทิตพฺพ ดังนี้਀        㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀   䌀ᤎ✎㐎ℎᔎ㐎✎㐎䈎ᤎᜎᤎ㔎ฎ㔎Ď㈎Ď┎䠎㈎✎✎䠎㈎‎ⴀ㈎ࠎ㈎⌎∎䰎ᜎㄎ䤎܎⬎┎㈎∎ᜎ䠎㈎ᤎĎ┎䠎㈎✎✎䠎㈎‎ᤀ㈎Ⰾ㔎 ทะนานโบราณแห่งทมิฬนั้น ๘ กุฑัพพะ คือ ๘ ฟายมือ มุฏฐิกะ คือ਀Ā㌎ℎ㜎ⴎ‎ 吀‎Ā㌎ℎ㜎ⴎ䀎ᬎ䜎ᤎἎ㈎∎ℎ㜎ⴎ⬎ᤎ㘎䠎܎‎ᜀ『ᤎ㈎ᤎℎЎ᠎⬎ᤎ㘎䠎܎ࠎ㠎‎刀‎ᜀ『ᤎ㈎ᤎᜎℎ㐎Ⰾ นั้น ก็แลนาฬีทะนานโบราณแห่งชาวสีหฬจุ ๓ ทะนานทมิฬนั้น ว่า਀ᔀ㈎ℎⴎ᠎㐎ᨎ㈎∎䄎⬎䠎܎ⴎ㈎ࠎ㈎⌎∎䰎ᜎㄎ䤎܎⬎┎㈎∎ᤎㄎ䤎ᤎ‎ᜀ『ᤎ㈎ᤎℎЎ᠎⬎ᤎ㘎䠎܎䀎ᬎ䜎ᤎ‎吀‎ᜀ『ᤎ㈎ᤎ ਀ᜀℎ㐎Ⰾᜎ㠎Ď✎ㄎᤎᤎ㔎䤎ᜎ㔎䠎ࠎ㠎‎吀‎ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎᤎㄎ䤎ᤎ‎Ā䜎䄎┎Ď㘎䠎܎ᜎ『ᤎ㈎ᤎℎЎ᠎ᤎㄎ䤎ᤎ‎਀㜎䠎ⴎ✎䠎㈎䀎ᬎ䜎ᤎ ปัตถะ ที่เรียกกันว่าโบราณทมิฬนาฬี ทะนานทมิฬเก่า ก็แลคำ਀ᨀ㈎┎㔎✎䠎㈎‎ᨀ㈎ᔎ⌎Ȏᤎ㈎ᐎ䀎┎䜎Ďࠎ㠎Ȏ䤎㈎✎⨎㠎Ď䄎⬎䠎܎Ȏ䤎㈎✎⨎㈎⌎ᬎㄎᔎᘎ『⬎ᤎ㘎䠎܎ᤎㄎ䤎ᤎ‎Ā䜎⨎ℎĎㄎᨎ คำแห่งอาจารย์ทั้งหลาย ด้วยว่าแม้โลกทั้งหลายก็กำหนัดปัตถะไว้ ๒਀Ѐ㜎ⴎ‎䈀┎Ď㐎Ďᬎㄎᔎᘎ『䄎┎『ℎ㈎Ў᠎ᬎㄎᔎᘎ『‎䈀┎Ď㐎Ďᬎㄎᔎᘎ『ᤎㄎ䤎ᤎ‎儀嘎‎ᬀ┎『‎℀㈎Ў᠎ᬎㄎᔎᘎ『 คูณสองส่วนคือเป็น ๓๒ ปละ ดังนี้ แสดงว่าทะนานมคธ คูณ ๒ ส่วน ਀᐀䤎✎∎ᜎ『ᤎ㈎ᤎ䈎┎Ď‎᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎‎䀀ℎ㜎䠎ⴎᘎ㜎ⴎ䀎ⴎ㈎ⴎ∎䠎㈎܎ᤎ㔎䤎‎Ѐ✎㈎ℎᜎ㔎䠎✎䠎㈎ᨎ㈎ᔎ⌎Ȏᤎ㈎ᐎ䀎┎䜎Ďࠎ㠎 ข้าวสุกพอยาปนมัตก็เป็นอันสำเร็จแท้ ด้วยว่าไม่อาจเอาบาตรที่จุข้าว਀⨀㠎Ď䄎⬎䠎܎Ȏ䤎㈎✎⨎㈎⌎‎堀‎ ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎ‎䐀ᬎ䄎⨎✎܎⬎㈎ᨎ㐎ጎᄎᨎ㈎ᔎĎ⌎『ᜎ㌎䐎ℎ䠎䌎⬎䤎䀎ᬎ䜎ᤎ จอมมาเลี้ยงชีพได้ เพราะเหตุนั้น ในอรรถกถาแห่งเวรั਎Ďㄎጎᄎ䰎ࠎ㘎܎ กล่าวว่า ซึ่งว่าปัตถะหนึ่งนั้น ประมาณนาฬีคือทะนานหนึ่ง พอเลี้ยง਀਀㔎Ḏ䄎⬎䠎܎ᨎ㠎⌎㠎⤎ᰎ㤎䤎䀎ᐎ㔎∎✎䐎ᐎ䤎‎Ѐ㌎ᤎㄎ䤎ᤎ⨎ℎᐎ䤎✎∎Ў㌎✎䠎㈎‎Ȁ䤎㈎✎⨎㠎Ď䄎⬎䠎܎Ȏ䤎㈎⨎㈎⌎ᬎㄎᔎᘎ『 หนึ่งไม่พอ ๒ คน คำว่าพอคน ๑ (๒)(๓) คน ก็มีมาดังนี้ นักปราช䰎Ḏ㘎܎ ਀ᘀ㜎ⴎᔎ㈎ℎᤎㄎ∎ᜎ㔎䠎ᜎ䠎㈎ᤎĎ┎䠎㈎✎䄎┎䤎✎‎䌀ᤎⴎ⌎⌎ᘎĎᘎ㈎䀎✎⌎ㄎฎชกัณฑ์นี้เถิด โดยฎีกา਀㰀戀㸀ᬀ㈎ဎ『✎䠎㈎‎ᜀℎ㐎Ⰾᤎ㈎Ⰾ㔎ᔎ㐎‎ᬀ㠎⌎㈎ጎᤎ㈎Ⰾ㘎‎⨀ᤎ㨎᠎㈎∎‎✀㠎ᔎ㨎ᔎᄎ⻷ ⨀㈎‎ࠀ‎ࠀᔎ㠎ℎ㠎༎㨎㓷䀎Ď⬎㐎 กุฑพฺเพหิ อฏฺกุฑพฺพา. ตาย นาฬิยา เทฺว นาฬิโย มคธนาฬี਀Ѐጎ㨎⬎㈎ᔎ㐎⸎  ᬀ㠎⌎㈎ጎ㈎‎ᬀᤎ‎⨀㔎⬎Ⰾᤎ㈎Ⰾ㔎‎ᔀ㐎⨎㨎䈎⨎‎ᤀ㈎Ⰾ䈎∎‎Ѐጎ㨎⬎㈎ᔎ㔎ᔎ㐎‎✀ᜎᤎ㨎ᔎ㐎⸎ เตสมฺมเตน มคนาฬี อิทานิ ปวตฺตมานาย จตุกุฑพฺพาย ทมิฬ਀ᤀ㈎Ⰾ㐎∎㈎‎ࠀᔎ㠎ᤎ㈎Ⰾ㐎Ď㈎‎䈀⬎ᔎ㐎⸎  ᔀ䈎ᔎ‎℀Ў᠎ᤎ㈎Ⰾ㐎䈎ᔎ‎ⴀ㠎ᬎᄎ㨎ሎ༎㫷ࠎ‎ᬀ㠎⌎㈎ጎ ทมิฬนาฬีสงฺขาต ปตฺถ นาม โหติ. เอเตน จ โอมโก นาม ปตฺโต਀ᬀᔎ㨎䈎ᘎᜎᤎᄎ⃷Ѐጎ㨎⬎㈎ᔎ㔎ᔎ㐎‎ᬀ㈎Ⰾ㐎✎ࠎᤎ༎㫷ࠎ‎⨀䀎ℎᔎ㐎⸎  䈀┎Ď㐎∎䀎Ď⬎㐎ᬎ㐎‎䈀┎Ď㐎Ďᄎ÷ มาคธฺเจติ ปตฺถทฺวย สมุทาหฏ. โลกิก โสฬสปล. มาคธ ทฺวิคุณ਀℀ᔎᤎ㨎ᔎ㐎‎䀀ⴎ✎‎䈀┎Ď㐎Ďᤎ㈎Ⰾ㐎∎㈎‎℀Ў᠎ᤎ㈎Ⰾ㔎‎ᜀ㐎Ў㠎ጎ㈎ᔎ㐎‎ᜀ⨎㨎⨎㐎ᔎ㈎⸎  䀀ⴎ✎༎㫷ࠎ‎ ਀Ѐ∎㨎⬎ℎ㈎䀎ᤎ‎䈀ⴎℎĎᬎᔎ㨎ᔎ⨎㨎⨎‎∀㈎ᬎᤎℎᔎ㨎䈎ᔎᜎᤎЎ㈎⬎㐎ᔎ㈎‎⨀㐎ᜎ㨎᠎㈎‎䈀⬎ᔎ㐎⸎ น หิ สกฺกา อฏฺกุฑพฺพโกทนคาหินา ปตฺเตน อถูปีกต ปิณฺฑปาต ਀ᬀ⌎㐎䀎∎⨎㐎ᔎ㨎✎㈎‎∀㈎䀎ᬎᔎ㠎ᄎ⻷  䀀ᔎ䀎ᤎ✎‎䀀✎⌎༎㫷਎Ďጎ㨎ᄎ༎㨎Ƿᘎ㈎∎ᄎ⃷ᬀᔎ㨎䈎ᘎ‎ᤀ㈎ℎ นาฬีมตฺต โหติ เอกสฺส ปุริสสฺส อล ยาปนาย. วุตฺตมฺปิ เหต਀ᬀᔎ㨎䈎ᘎᜎ䈎ᤎ‎ᤀ㈎┎ℎ∎ᄎ⃷ᜀ㨎✎㐎ᤎ㨎ᤎᤎ㨎ᔎ㐎‎✀㠎ᔎ㨎ᔎᄎ⻷  䀀ⴎĎ⨎㨎⨎‎ᜀ㨎✎㐎ᤎ㨎ᤎᄎ⃷ᔀ㐎ጎ㨎ጎℎ㨎ᬎ㐎 โหตีติ จ อาคต. ตสฺมา อิธ วุตฺตนยานุสาเรน คเหตพฺพ ดังนี้਀         㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀  䌀ᤎⴎ⌎⌎ᘎĎᘎ㈎Ď┎䠎㈎✎✎䠎㈎‎ᨀ㈎ᔎ⌎Ȏᤎ㈎ᐎĎ┎㈎܎ࠎ㠎Ȏ䤎㈎✎⨎㠎Ď䄎⬎䠎܎Ȏ䤎㈎✎⨎㈎⌎ มคธนาฬีทะนานมคธหนึ่ง บาตรขนาดเล็กจุข้าวสุกแห่งข้าวสารกึ่ง਀㰀戀㸀℀Ў᠎ᤎ㈎Ⰾ㔎∎㈎‎䈀ⴎᜎᤎᄎ⻷  ᬀᔎ㨎䈎ᘎᜎᤎᤎ㨎ᔎ㐎‎℀Ў᠎ᤎ㈎Ⰾ㐎∎㈎‎ⴀ㠎ᬎᄎ㨎ሎᤎ㈎Ⰾ㐎䈎Ď ทน ดังนี้਀       㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀    䌀ᤎ⨎㈎⌎ㄎᔎᘎᜎ㔎ᬎᤎ㔎ฎ㔎Ď㈎Ď┎䠎㈎✎✎䠎㈎‎Ḁ⌎『⨎ㄎ܎Ў㔎ᔎ㐎Ď㈎ࠎ㈎⌎∎䰎䀎⬎䜎ᤎ✎䠎㈎‎ᬀ⌎『ℎ㈎ጎ กึ่งมคธนาฬีหนึ่งเป็นปัตถะอันหนึ่งในที่นี้ ด้วยคำอรรถกถาว่า บาตร਀Ȁᤎ㈎ᐎ䀎┎䜎Ďࠎ㠎䀎Ȏ䤎㈎⨎㠎Ď䄎⬎䠎܎Ȏ䤎㈎✎⨎㈎⌎Ď㘎䠎܎ℎЎ᠎ᤎ㈎Ⰾ㔎ᤎ㔎䤎‎䄀⨎ᐎ܎✎䠎㈎‎刀‎ᬀㄎᔎᘎ『䀎ᬎ䜎ᤎ มคธนาฬีหนึ่ง ก็แลปัตถะนั้นพึงรู้โดยโวหารโลก ดังนี้ว่า ๔ ปละ਀䀀ᬎ䜎ᤎĎ㠎ᄎ✎『Ἆ㈎∎ℎ㜎ⴎ‎儀‎ 吀‎ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎ䀎ᬎ䜎ᤎᬎㄎᔎᘎ『‎儀‎ ᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎‎ 䈀ᐎ∎ฎ㔎Ď㈎ᬎ㈎ဎ『✎䠎㈎ มคธนาฬิยา อุปฑฺฒปฺปมาโณ อิธ ปตฺโถติ อาห ปตฺโถทนนฺติ਀℀Ў᠎ᤎ㈎Ⰾ㐎∎㈎‎ⴀ㠎ᬎᄎ㨎ሎᤎ㈎Ⰾ㐎䈎Ďᜎᤎᤎ㨎ᔎ㐎⸎  ⴀ㐎ℎ㐎ᤎ㈎‎ࠀ‎ᬀᔎ㨎ᘎᜎ㨎✎∎ᄎ⃷℀Ў᠎ᤎ㈎Ⰾ㐎ᔎ㐎 ทสฺสิต โหติ. ปตฺโถ จ จตุปโล กุฑพฺโพ. จตุกุฑพฺโพ ปตฺโถติ਀ⴀ㐎ℎ㐎ᤎ㈎‎䈀┎Ď㐎∎䈎✎⬎㈎䀎⌎ᤎ‎䀀✎ᜎ㐎ᔎḎ㨎䈎Ḏ‎㰀⼀戀㸀᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎

            บัดนี้จักแสดงมาตราสังขยาตวง เพื่อจะให้รู้จักชื่อในลำดับแห่ง਀䀀Ў⌎㜎䠎ⴎ܎ᔎ✎܎‎ᔀ㈎ℎЎㄎℎ‎㔎⌎䰎ⴎ‎㐎᠎㈎ᤎㄎᬎᬎᜎ㔎ᬎ㐎Ď㈎‎✀䠎㈎‎ ਀  㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀           㰀戀㸀 Ā㠎ᄎ䈎✎㰎猀甀瀀㸀㰀昀漀渀琀 挀漀氀漀爀㴀爀攀搀㸀匀㰎⼀昀漀渀琀㸀㰀⼀猀甀瀀㸀 ᬀ⨎䈎ᔎ‎䀀ⴎ䈎Ď‎ ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀       ᬀᔎ㨎䈎ᔎ‎䀀ᔎ‎ࠀᔎ㠎䈎⌎‎⨀㐎∎㠎ᄎ÷
            อาฬฺหโก จตุโร ปตฺถา               โทณ วา จตุราฬฺหก਀   㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀           ℀㈎ᤎ㐎Ď㈎㰎猀甀瀀㸀㰀昀漀渀琀 挀漀氀漀爀㴀爀攀搀㸀吀㰎⼀昀漀渀琀㸀㰀⼀猀甀瀀㸀 ࠀᔎ㠎䈎⌎‎䈀ᜎጎ㈎‎☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 Ȁ㈎⌎㐎ᔎ㨎ᘎ㔎‎ࠀᔎ㠎ℎ㈎ᤎ㐎Ďᄎ⃷
            ขาริโย วส วาโหถ                     สิยา ตุมฺโพ ทสมฺพณ^๕਀   㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀           ⴀ㈎Ⰾ㨎⬎䈎Ďᤎ㐎ᔎ㨎ᘎ㐎∎ᄎ⃷ᔀ㠎ℎ㨎䈎Ḏ‎☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ᬀᔎ㨎䈎ᘎ‎ᔀ㠎‎ᤀ㈎Ⰾ㐎‎ᤀ㈎⌎㐎∎ᄎ÷
            วาโห สกโฏ เจกา-                     ทส โทณา ตุ อมฺพณ^๖ดังนี้਀        㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀   ✀䠎㈎Ἆ㈎∎ℎ㜎ⴎ⬎ᤎ㘎䠎܎䀎ᬎ䜎ᤎĎ㠎ᄎ✎『⬎ᤎ㘎䠎܎‎ 吀‎Ā㠎ᄎ✎『䀎ᬎ䜎ᤎᬎㄎᔎᘎ『‎ 吀‎ᬀㄎᔎᘎ『 เป็นอาฬหกะ ๔ อาฬหกะเป็นโทณะ ๔ โทณะเป็นมานิกา ๔ มานิกา਀䀀ᬎ䜎ᤎȎ㈎⌎㔎‎ 刀倎‎Ȁ㈎⌎㔎䀎ᬎ䜎ᤎ✎㈎⬎『‎ 儀倎‎ⴀㄎℎḎጎ『䀎ᬎ䜎ᤎᔎ㠎ℎḎ『‎ ⴀㄎℎḎጎ『⬎ᤎ㘎䠎܎ ๑๐ โทณะ อาฬฺหก ตุมฺพ ๒ ศัพท์นี้เป็นชื่อเดียวกัน ปตฺถ นาฬี਀刀‎⠀ㄎḎᜎ䰎ᤎ㔎䤎䀎ᬎ䜎ᤎ਎㜎䠎ⴎ䀎ᐎ㔎∎✎Ďㄎᤎ‎✀㈎⬎‎⨀Ď༎‎刀‎⠀ㄎḎᜎ䰎ᤎ㔎䤎䀎ᬎ䜎ᤎ਎㜎䠎ⴎ䀎ᐎ㔎∎✎Ďㄎᤎ‎䄀ᬎ┎ ว่าเกวียน เมื่อกล่าวลำดับดังนี้ ดูเหมือนไม่ต้องกับบาลี ประมาณ਀ᨀ㈎ᔎ⌎‎䘀‎᐀㤎ᬎㄎᔎᘎ『ᤎㄎ䤎ᤎⴎ∎䠎㈎܎⬎ᤎ㘎䠎܎‎ᤀ㈎Ⰾ㔎ᤎㄎ䤎ᤎⴎ∎䠎㈎܎⬎ᤎ㘎䠎܎‎᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎✎䠎㈎‎ⴀᄎ㨎ሎ㈎Ⰾ㨎⬎ โกทน นาฬีโกทน ปตโถทน ดังแปลมาแล้วก่อนนั้น਀        㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀   䌀ᤎЎㄎℎ‎㔎⌎䰎⨎ㄎ܎Ȏ∎㈎ᬎĎ㈎Ď『Ď┎䠎㈎✎✎䠎㈎‎ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎ⬎ᤎ㘎䠎܎䀎ᬎ䜎ᤎĎ㠎ᄎ✎『ⴎㄎᤎ⬎ᤎ㘎䠎܎ อีกอย่างหนึ่ง ๔ มุฏฐิกะ คือ ๔ กำมือ ชื่อว่ากุฑวะอันหนึ่ง ๕ กุฑวะ਀ᤀㄎ䤎ᤎ䀎ᬎ䜎ᤎℎ㠎༎ဎ㐎Ď『ⴎㄎᤎ⬎ᤎ㘎䠎܎‎℀㠎༎ဎ㐎ᤎㄎ䤎ᤎ䄎ᨎ䠎܎‎匀‎⨀䠎✎ᤎ‎ ⨀䠎✎ᤎᜎ㔎䠎‎匀‎䀀ᬎ䜎ᤎℎЎ᠎ᤎ㈎Ⰾ㔎 อันหนึ่ง ๓ มคธนาฬีเป็นอาฬหกะอันหนึ่ง ๔ กุฑวะเป็นปัตถะหนึ่ง਀ⴀ㔎Ďᤎㄎ∎⬎ᤎ㘎䠎܎‎嘀‎ᬀ⨎ᔎ『‎Ѐ㜎ⴎ‎嘀‎ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎ䀎ᬎ䜎ᤎᬎㄎᔎᘎ『⬎ᤎ㘎䠎܎‎ⴀ㔎Ďᤎㄎ∎⬎ᤎ㘎䠎܎‎ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎ หนึ่งเป็นปัตถะอันหนึ่ง ปัตถะใดที่เรียกว่านาฬี ๆ นั้น เป็นนาฬีเล็ก਀吀‎ᤀ㈎Ⰾ㔎䀎┎䜎Ďᤎㄎ䤎ᤎ䀎ᬎ䜎ᤎⴎ㈎Ⰾ⬎Ď『䈎ᐎ∎ᬎ㈎ဎ『✎䠎㈎ ਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀   㰀戀㸀    Ā㠎ᄎ䈎✎‎ᬀ⨎䈎ᔎ‎䀀ⴎ䈎Ď‎☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀             ⴀᘎ✎㈎‎ࠀᔎ㠎ℎ㠎༎㨎㓷Ďᄎ÷
            ปฺจ เต กุฑวา เอกา                 มุฏฺิ เมกาย มุฏฺิยา ਀ 㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀              ㈎䀎Ў‎ࠀ‎ᔀᔎ㐎䀎∎‎䀀ℎĎ㈎‎ ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀        ᤀ㈎Ⰾ㔎‎℀㈎Ў᠎㐎Ď㈎‎℀ᔎ㈎
            มาคธิกาย นาฬิยา                     ตินาฬี วุจฺจตฬฺหโก਀  㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀            Ā㠎ᄎ✎㈎‎ࠀᔎ㠎䈎⌎‎✀㈎ᬎ㐎‎ ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀  ☀渀戀猀瀀㬀            ᬀᔎ㨎䈎ᘎ‎ᤀ㈎ℎ㈎ᔎ㐎‎Ā㐎ᔎ㨎ᔎ㐎ᔎ㈎
            ฉปฺปสตาถวา ปตฺโถ                   อถวา ปสโต ภเว਀  㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀            䈀∎‎ᬀᔎ㨎䈎ᘎ‎✀㠎ࠎ㨎ࠎ䀎ᔎ‎ᤀ㈎Ⰾ㔎‎ ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ⨀㈎‎ᤀ㈎Ⰾ㔎‎Ȁ㠎ᜎ㨎ᜎĎ㈎‎℀ᔎ㈎
            ตาย ขุทฺทกนาฬิยา                   จตุนาฬี มตาฬิหโก ดังนี้਀        㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀   䐀ᐎ䤎Ў✎㈎ℎ✎䠎㈎‎ᤀ㈎Ⰾ㔎ℎ㔎‎吀‎ Ѐ㜎ⴎ‎ᤀ㈎Ⰾ㔎Ȏᤎ㈎ᐎ┎㈎܎ࠎ㠎‎吀‎ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎⴎ∎䠎㈎܎⬎ᤎ㘎䠎܎ นาฬีขนาดให䠎ࠎ㠎‎嘀‎ἀ㈎∎ℎ㜎ⴎⴎ∎䠎㈎܎⬎ᤎ㘎䠎܎‎ ᤀ㈎Ⰾ㔎Ȏᤎ㈎ᐎ䀎┎䜎Ďࠎ㠎Ἆ㈎∎ℎ㜎ⴎ‎儀 อย่างหนึ่ง นาฬีมคธจุฟายมือ ๑ กับ ๒ กำมือ กับอีกกำมือ ๑ แบ่ง਀匀‎⨀䠎✎ᤎ‎䀀ⴎ㈎䄎ᔎ䠎‎刀‎⨀䠎✎ᤎⴎ∎䠎㈎܎‎儀‎᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎

            ในอรรถกถาแห่งทสกังคุตตระว่า ๔ ปัตถมคธเป็นปัตถะ ใน਀䄀Ȏ✎܎䈎Ď⠎┎ⴎㄎᤎ⬎ᤎ㘎䠎܎‎ 吀‎ᬀㄎᔎᘎ『ᤎㄎ䤎ᤎ䀎ᬎ䜎ᤎⴎ㈎Ⰾ⬎Ď『ⴎㄎᤎ⬎ᤎ㘎䠎܎‎ 䈀ᐎ∎ᬎ㈎ဎ『✎䠎㈎ มาคธิเกน ปตฺเถน จตฺตาโร ปตฺถา โกสลรฏฺเ เอโก ปตฺโถ਀䈀⬎ᔎ㐎‎䀀ᔎᤎ‎ᬀᔎ㨎䀎ᘎᤎ‎ࠀᔎ㨎ᔎ㈎䈎⌎‎ᬀᔎ㨎ᘎ㈎‎ⴀ㈎Ⰾ㨎⬎Ďᄎ⃷㰀⼀戀㸀᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎‎ ଀㘎䠎܎Ď┎䠎㈎✎ มานี้ เพื่อจะให้เห็นว่าปัตถนาฬีมีต่าง ๆ กัน รวมมคธนาฬีซึ่งกล่าว਀℀㈎ᤎ㔎䤎‎ᔀ㈎ℎ䌎ࠎЎ✎㈎ℎ䌎ᤎⴎ⌎⌎ᘎĎᘎ㈎䄎┎『ฎ㔎Ď㈎䄎┎『Ўㄎℎ‎㔎⌎䰎ⴎㄎᤎ䀎⠎⤎‎堀‎ⴀ∎䠎㈎܎ น้ำหนัก ๔ ตำลึง ๓ บาท ๒ สลึง ๑ ไพ อย่างหนึ่ง น้ำหนัก ๑ ชั่ง਀儀夎‎ᔀ㌎┎㘎܎‎儀‎⨀┎㘎܎ⴎ∎䠎㈎܎⬎ᤎ㘎䠎܎‎ ᤀ䤎㌎⬎ᤎㄎĎ‎夀‎ᔀ㌎┎㘎܎‎匀‎ᨀ㈎ᜎ‎刀‎䐀Ḏⴎ∎䠎㈎܎⬎ᤎ㘎䠎܎ ਀刀儎‎Ā㌎ℎ㜎ⴎ‎Āㄎᨎ⨎䠎✎ᤎᜎ㔎䠎‎匀‎䄀⬎䠎܎Ď㌎ℎ㜎ⴎ⬎ᤎ㘎䠎܎‎ⴀ∎䠎㈎܎⬎ᤎ㘎䠎܎‎  刀后⠎匀刎⤎⠀嘀后⤎     Ā㌎ℎ㜎ⴎ ਀ อย่างหนึ่ง ๖ กำมือกับอีกกำมือหนึ่งแบ่ง ๓ ส่วน เอาแต่ ๒ ส่วน਀ⴀ∎䠎㈎܎⬎ᤎ㘎䠎܎‎䀀ᬎ䜎ᤎ‎堀‎ⴀ∎䠎㈎܎ᐎㄎ܎ᤎ㔎䤎‎ ℀Ў᠎ᤎ㈎Ⰾ㔎଎㘎䠎܎ℎ㔎ᔎ䠎㈎܎‎䘀‎Āㄎᤎᐎㄎ܎ᤎ㔎䤎‎䌀⬎䤎 นักปราช䰎Ḏ㘎܎Ḏ㐎ࠎ㈎⌎ጎ㈎⨎ⴎᨎ⨎✎ᤎᘎ㜎ⴎ䀎ⴎ㈎䀎ᘎ㐎ᐎ‎䄀ᔎ䠎Ў✎⌎ࠎ『ᘎ㜎ⴎ✎䠎㈎Ȏ䤎㈎✎⨎㠎Ď‎ แห่งข้าวสารปัตถะหนึ่ง พอบุรุษกินอิ่มคนหนึ่ง ข้าวสุกแห่งข้าวสาร਀ᤀ㈎Ⰾ㔎⬎ᤎ㘎䠎܎‎Ḁⴎᨎ㠎⌎㠎⤎‎刀‎ЀᤎĎ㐎ᤎⴎ㐎䠎ℎ‎Ȁ䤎㈎✎⨎㠎Ď䄎⬎䠎܎Ȏ䤎㈎✎⨎㈎⌎‎刀‎ᤀ㈎Ⰾ㔎‎Ḁⴎ บุรุษ ๔ คนกินอิ่ม นี้แลเป็นลักษณะสมกับนัยในอรรถกถาแห่ง਀䀀✎⌎ㄎฎชกัณฑ์ ข้าวสารที่ตวงด้วยทะนาน จุน้ำหนัก ๙ ตำลึง ๓ บาท਀刀‎䐀Ḏ‎ḀⴎЎᤎ⬎ᤎ㘎䠎܎‎Ȁ䤎㈎✎⨎㈎⌎‎刀后‎Ā㌎ℎ㜎ⴎḎⴎĎ㐎ᤎ‎刀‎Ѐᤎ

            จักแสดงอัทธาสังขยา เพื่อจะให้รู้คาพยุตและโยชน์ เป็นต้น਀଀㘎䠎܎ℎ㈎䌎ᤎ⨎㐎ĎȎ㈎ᨎᜎᨎ㈎܎䄎⬎䠎܎‎℀㈎ᔎ⌎㈎䌎ᤎЎㄎℎ‎㔎⌎䰎ⴎ‎㐎᠎㈎ᤎㄎᬎᬎᜎ㔎ᬎ㐎Ď㈎✎䠎㈎
            ฉตฺตึสปรมาณูน-                         เมโกณุ จ ฉตึส เต਀ 㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀            ᔀ਎㨎਎㈎⌎㔎‎ᔀ㈎ᬎ㐎‎ऀᔎ㨎ᔎ㘎⨎‎☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀            ⌀ᘎ䀎⌎ጎ㠎ࠎ㨎ऎᔎ㘎⨎‎䀀ᔎ
            ลิกฺขา ตา สตฺต อูกา ตา               ธฺมาโสติ สตฺต เต਀ 㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀            ⨀ᔎ㨎ᔎ㈎܎㨎Ў㠎┎㐎ℎᜎ㠎䴎‎䴀㰎⼀戀㸀㰀猀甀瀀㸀㰀昀漀渀琀 挀漀氀漀爀㴀爀攀搀㸀圀㰎⼀昀漀渀琀㸀㰀⼀猀甀瀀㸀㰀戀㸀 ᜀ㨎✎㐎ࠎ㨎ऎ‎        ✀㐎ᜎᔎ㨎ᘎ㐎‎ᔀ㈎‎ᜀ㠎䀎✎‎⨀㐎∎㠎ᄎ÷
            รตน ตานิ สตฺเตว                       ยฏฺิ ตา วิสตูสภ਀  㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀           Ѐ㈎✎㠎ᔎℎ㠎⨎‎㈎⨎㔎ᔎ㐎‎☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀                   䈀∎਎ᤎᄎ⃷ࠀᔎ㠎Ў㈎✎㠎ᔎᄎ÷
            ธนุปฺจสต โกโส                       กรีส จตุรมฺพณ^๘਀ 㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀            ⴀḎ㨎‎ᤎ㨎‎ᔎ⌎ᤎ㨎ᔎ㠎‎⬀ᔎ㨎ᘎ㈎ᤎⴎ ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀       ℀༎㨎⟷㔎⨎ᬎ㨎ᬎℎ㈎ጎ䈎ᔎ㰎⼀戀㸀 ᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎‎     

            ความว่า ๓๖ ปรมาณู ซึ่งเป็นวิสัยแห่งทิพยจักษุเป็นอณู ๓๖਀ⴀጎ㤎䀎ᬎ䜎ᤎᔎㄎ਎਎㈎⌎㔎‎ 匀嘎‎ᔀㄎ਎਎㈎⌎㔎䀎ᬎ䜎ᤎ⌎ᘎ䀎⌎ጎ㤎‎ 匀嘎‎⌀ᘎ䀎⌎ጎ㤎䀎ᬎ䜎ᤎ┎㐎ĎȎ㈎ ๗ ลิกขาเป็นอูกา ๗ อูกาเป็นธัฎมาสะ คือเมล็ดข้าว ๗ ธัฎมาสะ਀䀀ᬎ䜎ᤎⴎㄎ܎Ў㠎┎㔎‎Ѐ㜎ⴎᤎ㐎䤎✎‎ 儀刎‎ⴀㄎ܎Ў㠎┎㔎䀎ᬎ䜎ᤎ✎㐎ᜎㄎᔎᘎ㐎‎Ѐ㜎ⴎЎ㜎ᨎ‎ 刀‎✀㐎ᜎᔎᘎ㐎䀎ᬎ䜎ᤎ⌎ᔎᤎ『 ਀Ѐ㜎ⴎ⠎ⴎĎ‎ 圀‎⌀ᔎᤎ『䀎ᬎ䜎ᤎ∎ㄎ༎ဎ㐎‎ 刀倎‎∀ㄎ༎ဎ㐎‎Ѐ㜎ⴎ䀎⨎䤎ᤎ‎儀唎‎✀㈎䀎ᬎ䜎ᤎⴎ㠎⨎‎『 ๘๐ อุสภะ คือ ๑๔๐ เส้น เป็นคาพยุต ๔ คาพยุต คือ ๕๖๐ เส้น਀䀀ᬎ䜎ᤎ䈎∎਎ᤎ䰎‎唀倎倎‎਀ㄎ䠎✎᠎ᤎ㤎䀎ᬎ䜎ᤎ䈎Ď⨎『‎儀‎ 吀‎ⴀㄎℎḎጎ『䀎ᬎ䜎ᤎĎ⌎㔎⨎『‎刀堎‎⠀ⴎĎ เป็นอัพภันตระ ਀        㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀   䌀ᤎЎㄎℎ‎㔎⌎䰎⨎ㄎ܎Ȏ∎㈎ᬎĎ㈎⨎Ď『✎䠎㈎‎ 吀‎⠀ⴎĎ䀎ᬎ䜎ᤎ✎㈎‎刀唎‎✀㈎䀎ᬎ䜎ᤎⴎ㠎⨎‎『 ๘๐ อุสภะ คือ ๑๐๐ เส้น เป็นคาพยุต ๔ คาพยุต คือ ๔๐๐ เส้น਀䀀ᬎ䜎ᤎ䈎∎਎ᤎ䰎‎儀刎唎‎⠀ⴎĎ䀎ᬎ䜎ᤎĎ⌎㔎⨎『‎ 嘀后‎Ā⌎㔎⨎『䀎ᬎ䜎ᤎЎ㈎Ḏ∎㠎ᔎ‎ 吀‎Ѐ㈎Ḏ∎㠎ᔎ คือ ๔๐๐ เส้น เป็นโยชน์ ๕๐๐ ชั่วธนู คือ ๒,๐๐๐ ศอกเป็นโกสะ਀吀‎䈀Ď⨎『䀎ᬎ䜎ᤎЎ㈎Ḏ∎㠎ᔎ‎ 吀‎Ѐ㈎Ḏ∎㠎ᔎ‎Ѐ㜎ⴎ‎吀倎倎‎䀀⨎䤎ᤎ䀎ᬎ䜎ᤎ䈎∎਎ᤎ䰎‎䐀Ď┎‎儀Ⰾ倀倎倎 ศอกชั่วเสียงร้องอุสภราชเป็นสรุสภะ ๘ สรุสภะเป็นคาพยุต ๔ คาพยุต਀Ѐ㜎ⴎ‎吀倎倎‎䀀⨎䤎ᤎ‎䀀ᬎ䜎ᤎ䈎∎਎ᤎ䰎‎ ਀ㄎ䠎✎Ď㌎┎ㄎ܎ⴎ㠎⨎‎⌎㈎਎‎Ѐ㜎ⴎ‎儀后‎⠀ⴎĎ䀎ᬎ䜎ᤎḎ┎㠎⨎‎『 ๘ พลุสภะเป็นคาพยุต ๔ คาพยุต คือ ๕ เส้น ๑๒ วาเป็นโยชน์਀਀ㄎ䠎✎ᔎㄎ✎ⴎ㠎⨎‎⌎㈎਎‎Ѐ㜎ⴎ‎圀‎⠀ⴎĎ䀎ᬎ䜎ᤎ⨎⌎㔎⌎㠎⨎‎『‎ 堀倎‎⨀⌎㔎⌎㠎⨎‎『䀎ᬎ䜎ᤎЎ㈎Ḏ∎㠎ᔎ ๔ คาพยุต คือ ๒๘ เส้นเป็นโยชน์ ๑๗๕ ศอกเป็นกรีสะ ๖๔ กรีสะ਀䀀ᬎ䜎ᤎЎ㈎Ḏ∎㠎ᔎ‎ 吀‎Ѐ㈎Ḏ∎㠎ᔎ‎Ѐ㜎ⴎ‎唀嘎倎‎䀀⨎䤎ᤎ䀎ᬎ䜎ᤎ䈎∎਎ᤎ䰎‎ 刀堎‎⠀ⴎĎ䀎ᬎ䜎ᤎ อัพภันตระ ๔๐๐ อัพภันตระเป็นคาพยุต ๔ คาพยุต คือ ๕๖๐ เส้น਀䀀ᬎ䜎ᤎ䈎∎਎ᤎ䰎‎ᬀ⌎『ℎ㈎ጎᔎ䠎㈎܎Ďㄎᤎᐎㄎ܎ᤎ㔎䤎‎䌀⬎䤎Ḏ㘎܎⌎㤎䤎ࠎㄎĎ䌎਎䤎‎ᬀ⌎『ℎ㈎ጎⴎ∎䠎㈎܎䀎┎䜎Ď อย่างสั้น ใช้ในการนับของไปโดยขางดังวัดทางเป็นต้น ประมาณ਀ⴀ∎䠎㈎܎䌎⬎ฎ่อย่างยาว ใช้วัดของที่สูงขึ้นไปดังต้นไม้และภูเขาเป็นต้น਀        㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀  㰀愀 渀愀洀攀㴀∀　　㌀∀㸀 ᨀㄎᐎᤎ㔎䤎ࠎㄎĎ䄎⨎ᐎ܎䌎ᤎ⨎㠎Ўᔎ✎㐎ᜎㄎᔎᘎ㐎‎Ѐ㜎ᨎ䄎⬎䠎܎Ḏ⌎『⨎㠎Ўᔎ‎䄀┎『⨎㠎Ўᔎㄎ܎Ў㠎┎㔎‎ᤀ㐎䤎✎ แห่งพระสุคตโดยย่อ สิกขาบทบางแห่งกำหนดด้วยคืบพระสุคต บาง਀䄀⬎䠎܎Ď㌎⬎ᤎᐎᐎ䤎✎∎ᤎ㐎䤎✎Ḏ⌎『⨎㠎Ўᔎ‎䌀ᤎⴎ⌎⌎ᘎĎᘎ㈎䄎⬎䠎܎⨎ㄎฎ㈎ࠎ㐎ĎĎ㠎ฎ㔎⨎㐎ĎȎ㈎ᨎᜎ‎  ਀Ā┎䠎㈎✎✎䠎㈎‎㰀戀㸀⨀㠎Ўᔎ✎㐎ᜎᔎ㨎ᘎ㐎‎ᤀ㈎ℎ‎ⴀ㐎ᜎ㈎ᤎ㐎‎℀਎㨎ఎ㐎ℎ⨎㨎⨎‎ᬀ㠎⌎㐎⨎⨎㨎⨎‎ᔀ㐎⨎㨎䈎⨎ วิทตฺถิโย วฑฺฒกีหตฺเถน ทิยฑฺโฒ หตฺโถ โหติ. ความว่า คืบ਀Ḁ⌎『⨎㠎Ўᔎᤎㄎ䤎ᤎ䀎ᬎ䜎ᤎ‎匀‎Ѐ㜎ᨎℎㄎ਎ఎ㐎ℎᨎ㠎⌎㠎⤎ᜎ㠎Ď✎ㄎᤎᤎ㔎䤎‎䀀ᬎ䜎ᤎ⠎ⴎĎЎ㜎ᨎ਎䠎㈎܎䐎ℎ䤎 ถ้าจะว่าตามนัยนี้ พระกายพระพุทธเจ้าสูง ๑๒ ศอกช่างไม้ทุกวันนี้ ਀Ѐ㜎ᨎ਎䠎㈎܎䐎ℎ䤎ᜎ㠎Ď✎ㄎᤎᤎ㔎䤎䀎ⴎ㈎‎匀‎Ѐ㤎ጎ‎ࠀ㘎܎䀎ᬎ䜎ᤎЎ㜎ᨎḎ⌎『⨎㠎Ўᔎ‎ᤀㄎĎᬎ⌎㈎਎ฎ์ทุกวันนี้਀䀀⬎䜎ᤎ✎䠎㈎‎Ḁ⌎『Ḏ㠎ᜎ᠎䀎ࠎ䤎㈎⨎㤎܎‎儀刎‎⠀ⴎĎᤎㄎ䤎ᤎ‎᐀㤎䀎Ď㐎ᤎᬎĎᔎ㐎ℎᤎ㠎⤎∎䰎ᤎㄎĎ‎ࠀ㘎܎䐎ᐎ䤎 รังเกียจว่า ที่ว่าเอา ๓ คูณคืบมัชฌิมบุรุษทุกวันนี้เป็นคืบพระสุคตนั้น਀Ḁ⌎『ⴎ⌎⌎ᘎĎᘎ㈎ࠎ㈎⌎∎䰎ࠎ『Ḏ┎ㄎ䤎܎ᐎⴎĎĎ⌎『ℎㄎ܎‎ࠀ『䀎ⴎ㈎‎匀‎⬀㈎⌎ᐎⴎĎĎ⌎『ℎㄎ܎ ด้วยว่าคำในอรรถกถาเองบางแห่งว่า อรรถกถาอื่นกล่าวพลั้งก็มีอยู่਀ᨀ䤎㈎܎‎䄀┎『䐎ᐎ䤎䀎⬎䜎ᤎ䀎܎㈎Ў㌎ⴎ⌎⌎ᘎĎᘎ㈎Ȏⴎ܎䀎Ď㈎✎䠎㈎ᐎ䤎✎∎Ď⨎㐎ጎ✎䠎㈎‎℀ጎᄎ┎䄎⬎䠎܎ กสิณอย่างเล็กพึงทำให้กลมกว้างคืบ ๔ นิ้ว ดังนี้ เห็นคำนี้เป็นเงา จึง਀䐀ᐎ䤎Ў㐎ᐎᔎ㈎ℎĎ⌎『ᨎ✎ᤎ䀎┎Ȏ‎ᔀㄎ䤎܎Ў㜎ᨎ਎䠎㈎܎䐎ℎ䤎‎Ѐ㜎ⴎ‎儀刎‎ᤀ㐎䤎✎‎─܎‎刀‎က㈎ᤎ‎䘀‎ᔀ䠎㌎ เอา ๓ หาร ลัพธ์บวกฐานบน เป็นคืบพระสุคต เป็น ๑๖ นิ้วช่างไม้਀ᜀ㠎Ď✎ㄎᤎᤎ㔎䤎‎䄀┎䤎✎ࠎ㘎܎Ў㐎ᐎ䌎⬎䤎┎『䀎ⴎ㔎∎ᐎᔎ䠎ⴎ䐎ᬎ✎䠎㈎‎Ā㈎∎ℎㄎ਎ఎ㐎ℎᨎ㠎⌎㠎⤎ᜎ㠎Ď✎ㄎᤎᤎ㔎䤎 ๗๕ นิ้ว ร้อยปีหนึ่ง กายมัชฌิมบุรุษลดลง ๓ กระเบียด ตั้งแต่਀Ḁ⌎『Ḏ㠎ᜎ᠎䀎ࠎ䤎㈎ᤎ㐎ḎḎ㈎ᤎ䄎┎䤎✎ℎ㈎‎刀匎倎倎‎ᬀ㔎ᤎ㔎䤎‎Ѐ㐎ᐎ䀎ᬎ䜎ᤎ⌎䤎ⴎ∎ᬎ㔎䐎ᐎ䤎‎刀匎‎Ѐ⌎ㄎ䤎܎ คิดเพิ่มขึ้นไปร้อยปีหนึ่ง ๓ กระเบียด ๒๓ ครั้ง เป็น ๑๗ นิ้ว กับ਀Ā⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎儀‎ ⌀㤎䤎✎䠎㈎‎℀ㄎ਎ఎ㐎ℎᨎ㠎⌎㠎⤎Ў⌎ㄎ䤎܎Ḏ㠎ᜎ᠎Ď㈎┎‎Ā㈎∎⨎㤎܎‎夀刎‎ᤀ㐎䤎✎‎Āㄎᨎ กระเบียด ๑ เจ้าตัว เป็น ๙๖ นิ้วช่างไม้เศษ กายมัชฌิมบุรุษนั้น਀ᬀㄎᤎ‎匀‎⨀䠎✎ᤎ‎䀀ⴎ㈎⨎䠎✎ᤎᜎ㔎䠎‎吀‎䀀Ḏ㐎䠎ℎ䀎Ȏ䤎㈎‎䀀ᬎ䜎ᤎĎ㈎∎Ḏ⌎『⨎㠎Ўᔎ‎⨀㤎܎‎儀刎夎‎ᤀ㐎䤎✎ ช่างไม้ เป็น ๕ ศอก ๙ นิ้วช่างไม้ ๑๖ นิ้ว กับ ๒ อนุกระเบียด਀਀䠎㈎܎䐎ℎ䤎ᜎ㠎Ď✎ㄎᤎᤎ㔎䤎‎䀀ᬎ䜎ᤎЎ㜎ᨎḎ⌎『⨎㠎Ўᔎ‎儀‎Ā⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎儀‎䄀ᨎ䠎܎‎吀‎⨀䠎✎ᤎ ਀䀀⌎㔎∎Ď✎䠎㈎‎ⴀᤎ㠎Ď⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎ 唀‎Ā⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎĎㄎᨎⴎᤎ㠎Ď⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ䀎⠎⤎‎਀䠎㈎܎䐎ℎ䤎䀎ᬎ䜎ᤎ นิ้วพระสุคต ๑਀        㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀  ࠀㄎĎĎ┎䠎㈎✎ᬎ⌎『ℎ㈎ጎ䌎ᤎ⨎㐎ĎȎ㈎ᨎᜎᨎㄎฎㄎᔎ㐎ᜎ㔎䠎Ď㌎⬎ᤎᐎᐎ䤎✎∎Ў㜎ᨎ䄎┎『ᤎ㐎䤎✎ พระสุคต ในสัฎาจิกกุฎีสิกขาบทว่า ภิกษุพึงทำกุฎี ด้วยเครื่อง ਀ᜀㄎḎ⨎ㄎℎ‎㈎⌎ᜎ㔎䠎Ȏⴎ䀎Ȏ㈎ℎ㈎䀎ⴎ܎‎䈀ᐎ∎Ď✎䤎㈎܎‎儀刎‎Ѐ㜎ᨎ‎ 䈀ᐎ∎∎㈎✎‎圀‎Ѐ㜎ᨎ ด้วยคืบพระสุคต ท่านกำหนดไว้ว่า ทีฆโต วฑฺฒกีหตฺเถน ทฺวิกลา਀᠀㐎Ď䀎ⴎĎ܎㨎Ў㠎┎㠎ᔎ㨎ᔎ⌎ⴎ༎㨎⯷ᔎ㨎ᘎᬎ㨎ᬎℎ㈎ጎ㈎‎䈀⬎ᔎ㐎‎ᔀ㐎⌎㐎∎䈎ᔎ‎ᬀᤎ‎ᜀ㨎✎㈎ᤎ㠎 กลุตฺตรติกลาธิกจตุรงฺคุลุตฺตรวิทตฺถาธิกจตุหตฺถปฺปมาณา โหติ਀✀䠎㈎‎⨀ㄎฎ㈎ࠎ㐎ĎĎ㠎ฎ㔎䈎ᐎ∎∎㈎✎‎堀‎⠀ⴎĎ‎Āㄎᨎᤎ㐎䤎✎‎儀‎ Āㄎᨎ‎刀‎Ā⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎Ā✎䤎㈎܎ ๔ ศอกคืบ กับ ๔ นิ้ว กับ ๓ กระเบียด กับอีก ๒ อนุกระเบียดช่าง਀䐀ℎ䤎‎䌀ᤎᤎ㐎⨎㔎ᜎᤎ⨎ㄎᤎᘎᔎ⨎㐎ĎȎ㈎ᨎᜎ✎䠎㈎‎ 㐎Ď⤎㠎Ḏ㘎܎ᘎ㜎ⴎ䀎ⴎ㈎⨎ㄎᤎᘎㄎᐎ䀎Ď䠎㈎䈎ᐎ∎⌎ⴎᨎ ให้ได้คืบพระสุคต ๑ ปนกับสันถัดใหม่ ท่านกำหนดไว้ว่า วิทตฺถิ਀℀ᔎ㨎ᔎᤎ㨎ᔎ㐎‎ⴀ㐎ᜎ㈎ᤎ㐎‎✀ᄎ㨎ሎĎ܎㨎Ў㠎䀎┎ᤎ‎ᜀ㨎✎㔎⬎㈎ᤎ㠎Ď┎㈎⬎㐎‎⨀⬎‎䈀⨎Ⰾ⨎ⴎ܎㨎Ў㠎┎㈎ᤎ㐎 คเหตพฺพานิ ว่า คืบพระสุคตนั้น ๑๖ นิ้ว กับ ๒ กระเบียดช่าง਀䐀ℎ䤎‎䌀ᤎℎㄎฎจสิกขาบทว่า ประมาณเท้าเตียง ๘ นิ้ว ด้วยนิ้วพระสุคต਀ᜀ䠎㈎ᤎĎ㌎⬎ᤎᐎ䐎✎䤎✎䠎㈎‎ᔀ㐎Ď┎㈎᠎㐎Ďᜎ⨎܎㨎Ў㠎┎ᬎᜎ㈎Ďᄎ⃷䈀⬎ᔎ㐎‎᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎‎✀䠎㈎䀎ᜎ䤎㈎䀎ᔎ㔎∎܎ สูง ๑๐ นิ้วช่างไม้ กับ ๓ กระเบียด ในนิสีทนสิกขาบทว่า ประ਀℀㈎ጎᤎ㐎⨎㔎ᜎᤎ『ᐎ䤎㈎ᤎ∎㈎✎‎刀‎Ѐ㜎ᨎ‎᐀䤎㈎ᤎĎ✎䤎㈎܎Ў㜎ᨎЎ⌎㘎䠎܎‎਀㈎∎Ў㜎ᨎ‎儀‎ ᐀䤎✎∎Ў㜎ᨎ พระสุคต ท่านกำหนดไว้ว่า ทีฆโต วฑฺฒกงฺคุเลน เอกกลาธิก਀Ḁᔎ㨎ᔎ㘎⨎ⴎ܎㨎Ў㠎┎ᄎ⃷䈀⬎ᔎ㐎‎✀㐎ᔎ㨎ᘎ㈎⌎䈎ᔎ‎ᔀ㔎⬎㈎ᤎ㠎Ď┎㈎⬎㐎‎⨀⬎‎⬀ᔎ㨎ᘎᬎᬎℎ㈎ጎᄎ⃷䈀⬎ᔎ㐎 ทสา ปน ทฺวีหานุกลาหิ สห โสฬสงฺคุลา โหติ ดังนี้ ว่าผ้านิสีทนะ਀᐀䤎㈎ᤎ∎㈎✎‎匀刎‎ᤀ㐎䤎✎਎䠎㈎܎䐎ℎ䤎ĎㄎᨎĎ⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎儀‎᐀䤎㈎ᤎĎ✎䤎㈎܎⠎ⴎĎ‎儀‎Āㄎᨎ‎匀‎ⴀᤎ㠎 ਀Ā⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎਀㈎∎‎儀嘎‎ᤀ㐎䤎✎਎䠎㈎܎䐎ℎ䤎‎Āㄎᨎ‎刀‎ⴀᤎ㠎Ď⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎䌀ᤎĎㄎጎᄎ㠎ᬎ༎㐎ࠎ ฉาทิสิกขาบทว่า ประมาณผ้าปิดฝี ด้านยาว ๔ คืบ ด้านกว้าง ๒ คืบ਀᐀䤎✎∎Ў㜎ᨎḎ⌎『⨎㠎Ўᔎ‎ᜀ䠎㈎ᤎĎ㌎⬎ᤎᐎ䐎✎䤎✎䠎㈎‎㰀戀㸀ᜀ㔎؎䈎ᔎ‎✀ᄎ㨎ሎĎ㔎⬎ᔎ㨎䀎ᘎᤎ‎ᜀ㨎✎㐎Ď┎㈎ ธิกจตุรงฺคุลุตฺตรวิทตฺถฺยาธิกทฺวิหตฺถปฺปมาณา โหติ วิตฺถารโต ਀ᬀᤎ‎䀀ⴎĎĎ┎㈎᠎㐎Ďⴎ༎㨎߷㨎Ў㠎┎㠎ᔎ㨎ᔎ⌎⬎ᔎ㨎ᘎᬎ㨎ᬎℎ㈎ጎ㈎‎䈀⬎ᔎ㐎‎㰀⼀戀㸀᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎‎✀䠎㈎ᰎ䤎㈎ ปิดฝี ยาว ๒ ศอกคืบ ๔ นิ้ว ๒ กระเบียดช่างไม้ กว้างศอก ๑ กับ ਀堀‎ᤀ㐎䤎✎‎ĀㄎᨎĎ⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎儀‎䌀ᤎ✎ㄎ⨎⨎㐎Ď⨎㈎༎㐎Ď⨎㐎ĎȎ㈎ᨎᜎ‎ᬀ⌎『ℎ㈎ጎᰎ䤎㈎ⴎ㈎ᨎ น้ำฝน ด้านยาว ๖ คืบ ด้านกว้าง ๒ คืบครึ่ง ด้วยคืบพระสุคต਀ᜀ䠎㈎ᤎĎ㌎⬎ᤎᐎ䐎✎䤎✎䠎㈎㰎戀㸀 ᜀ㔎؎䈎ᔎ‎✀ᄎ㨎ሎĎ㔎⬎ᔎ㨎䀎ᘎᤎ‎ᔀ㔎⬎㐎‎Ā┎㈎⬎㐎‎⨀⬎‎ࠀᔎ㠎⬎ᔎ㨎 ถปฺปมาณา โหติ ติริยโต เอกานุกลุตฺตเรกกลาธิกจตุรงฺคุลุตฺตร਀✀㐎ᜎᔎ㨎ᘎ㨎∎㈎᠎㐎Ď⬎ᔎ㨎ᘎᬎ㨎ᬎℎ㈎ጎ㈎‎䈀⬎ᔎ㐎‎㰀⼀戀㸀᐀ㄎ܎ᤎ㔎䤎‎✀䠎㈎ᰎ䤎㈎ⴎ㈎ᨎᤎ䤎㌎ᴎᤎᐎ䤎㈎ᤎ∎㈎✎ ๔ ศอก กับ ๓ กับเบียดช่างไม้ ด้านกว้างศอกคืบ ๔ นิ้ว กับ਀Ā⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎儀‎Āㄎᨎⴎ㔎Ďⴎᤎ㠎Ď⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎儀‎䌀ᤎᤎㄎᤎᜎ⨎㐎ĎȎ㈎ᨎᜎ✎䠎㈎‎ᜀ㌎ࠎ㔎✎⌎䌎⬎䤎 เท่าสุคตจีวรหรือเกินกว่านั้น ต้องเฉทนกปาจิตตีย์ ประมาณสุคต਀ࠀ㔎✎⌎‎᐀䤎㈎ᤎ∎㈎✎‎夀‎Ѐ㜎ᨎ‎᐀䤎㈎ᤎĎ✎䤎㈎܎‎嘀‎Ѐ㜎ᨎ‎᐀䤎✎∎Ў㜎ᨎḎ⌎『⨎㠎Ўᔎ‎ᜀ䠎㈎ᤎ กำหนดไว้ว่า วฑฺฒกีหตฺเกน ทีฆโต ทฺวานุกลาธิกเอกงฺคุลุตฺตร਀ऀ⬎ᔎ㨎ᘎᬎ㨎ᬎℎ㈎ጎᄎ⃷䈀⬎ᔎ㐎‎✀㐎ᔎ㨎ᘎ㈎⌎䈎ᔎ‎ᔀ㔎⬎㐎‎Ā┎㈎⬎㐎‎⨀⬎‎ࠀᔎ㠎⬎ᔎ㨎ᘎᬎ㨎ᬎℎ㈎ጎᄎ÷ โหติ ดังนี้ ว่า สุคตจีวร ด้านยาว ๖ ศอก กับนิ้ว ๑ กับอีก ๒ อนุ਀Ā⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎᐀䤎㈎ᤎĎ✎䤎㈎܎‎吀‎⠀ⴎĎ‎Āㄎᨎ‎匀‎Ā⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ਎䠎㈎܎䐎ℎ䤎‎ᬀ⌎『ℎ㈎ጎࠎ㔎✎⌎ ควรวิกัปอย่างต่ำ ด้านยาว ๘ นิ้ว ด้านกว้าง ๔ นิ้ว ด้วยนิ้วพระสุคต਀ᜀ䠎㈎ᤎĎ㌎⬎ᤎᐎ䐎✎䤎✎䠎㈎‎㰀戀㸀ⴀ㈎∎㈎ℎ䈎ᔎ‎✀ᄎ㨎ሎĎ܎㨎Ў㠎䀎┎ᤎ‎ᔀ㐎Ď┎㈎᠎㐎Ďᜎ⨎܎㨎Ў㠎┎ᄎ⃷䈀⬎ᔎ㐎 วิตฺถารโต ปน ทฺวานุกลาธิกาย เอกกลาย สห ปฺจงฺคุล ดังนี้ ਀ ว่า ปัจฉิมจีวร ยาว ๑๐ นิ้ว กับ ๓ กระเบียด กว้าง ๕ นิ้ว กับ਀Ā⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ‎儀‎Āㄎᨎⴎ㔎Ď‎刀‎ⴀᤎ㠎Ď⌎『䀎ᨎ㔎∎ᐎ਎䠎㈎܎䐎ℎ䤎

            คำซึ่งกล่าวมานี้ด้วยตัดความโดยย่อพอให้รู้เหตุที่ท่านได้คิดสุคต਀✀㐎ᜎㄎᔎᘎ㐎䄎┎『䄎ᔎ䠎܎Ўㄎℎ‎㔎⌎䰎⨎㠎Ўᔎ✎㐎ᜎㄎᔎᘎ㐎✎㐎᠎㈎ᤎᬎĎ⌎ጎ䰎‎ᘀ䤎㈎ᤎㄎĎᬎ⌎㈎਎ฎ์อยากจะรู้਀Ḁ㐎⨎ᐎ㈎⌎Ḏ㘎܎ᐎ㤎䌎ᤎЎㄎℎ‎㔎⌎䰎⨎㠎Ўᔎ✎㐎ᜎㄎᔎᘎ㐎✎㐎᠎㈎ᤎᬎĎ⌎ጎ䰎䀎ᘎ㐎ᐎ‎᐀䤎✎∎✎䠎㈎䀎⬎ᔎ㠎ⴎ㠎ᜎ㈎⬎⌎ጎ䰎‎ ซึ่งสาธกให้เห็นว่าพระกายแห่งพระพุทธเจ้าไม่สูงนักกว่ากายปกติ਀℀ᤎ㠎⤎∎䰎‎䄀┎『✎㐎᠎㔎䀎┎Ȏ䈎ᐎ∎Ḏ㐎⨎ᐎ㈎⌎䄎┎『Ď㌎⬎ᤎᐎḎ⌎『ⴎ✎ㄎ∎✎『䄎⬎䠎܎Ḏ⌎『Ḏ㠎ᜎ᠎‎  เจ้าและกำหนดประมาณในสิกขาบททั้งปวง ท่านกล่าวไว้ในคัมภีร์਀ᤀㄎ䤎ᤎ䈎ᐎ∎Ḏ㐎⨎ᐎ㈎⌎‎⬀⌎㜎ⴎᤎㄎĎᬎ⌎㈎਎ฎ์ผู้มีปัฎาได้เหตุอื่นที่จะสาธกให้เห็น਀਀ㄎᐎ✎䠎㈎Ď㈎∎Ḏ⌎『Ḏ㠎ᜎ᠎䀎ࠎ䤎㈎⨎㤎܎䀎ᜎ䠎㈎ᤎ㔎䤎‎䘀‎Ā䜎Ḏ㘎܎Ў㐎ᐎᔎ㈎ℎ䀎⬎ᔎ㠎ᤎㄎ䤎ᤎ䀎ᘎ㐎ᐎ⸎

            เอกตฺตาวตา ปุพฺพสิกฺขาวณฺณนา    นิฏฺิตา਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 Ā㈎⌎䈎Ď‎Ȁ㨎✎㈎⬎ᄎ⃷ᤀ㈎䀎ℎᤎ‎☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀ⴀℎ䈎⌎‎ⴀ㐎ᔎ㐎‎✀㐎⨎㨎⨎㠎䈎ᔎ
            มหานคร รตน-                             โกสินฺทเทวอวฺหย਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀    ⴀ∎㠎਎㨎ఎ㐎∎㈎ᔎ㐎‎ᤀ㈎䀎ℎᤎ‎☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 䈀ᬎ⌎㈎䀎ጎᤎ㈎ᬎ㐎‎ᬀ㈎Ď༎ᄎ÷
            ตสฺเสว ปุรตฺถิมาย                        ทิสาย สุปติฏฺิเต਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀     ✀㐎⬎㈎䀎⌎‎⌀ℎ㨎䀎ℎ‎ᬀ⌎ℎⴎ ☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀ᤀ㐎✎㈎䀎⨎‎䈀⨎‎✀⨎ᄎ⃷⨀㠎䀎‎
            มหนฺเตน อุสฺสาเหน                         อิโต จิโต จ คนฺถโต਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀    ⨀㈎⌎ᔎ㨎ᘎᄎ⃷⨀ℎ㈎⬎⌎㐎ᔎ㨎✎㈎‎☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 䃷ᬎ⨎㘎‎ⴀ㐎᠎‎䀀ⴎĎ䈎ᔎ
            มูลนิรุตฺตึ สกาย                             ภาสาย ปริวตฺตย਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀    ᤀ‎䈀Ȏ⬎ᄎ⃷─㈎‎Ď㈎䈎ℎ✎‎  ☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ⴀᬎ㐎‎䀀ᔎ⨎ᄎ⃷⬀㐎䀎ᔎ⨎䈎Ď‎ ਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀    䀀∎‎䀀ℎ‎⨀Ḏ㨎⌎⬎㨎ℎࠎ㈎⌎㐎䈎ᤎ‎ ☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ᤀ‎䈀⬎ᤎ㨎ᔎ㐎‎℀㈎Ў᠎༎㫷༎㣷䈎ᤎ
            สิกฺขากามา จ เย ธมฺม-                    วินย อธุนาคตา਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀     ∀ᘎ㈎‎ࠀ㈎ᤎᤎ㨎ᔎ⌎㈎䀎∎ᤎ☎渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ⨀Ḏ㨎Ḏ䈎⨎‎ᬀ⌎㐎ᤎ㐎༎㨎㓷ᔎ㈎
            ตเถว สพฺพปาณีย                         กุสลาสา สมิชฺฌตุ਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀    ⨀Ḏ㨎䀎Ḏ‎䀀ᔎ‎ࠀᔎ㠎䈎∎ᤎ㐎Ď㈎‎☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ⨀㠎Ȏ㐎ᔎ㈎‎䈀⬎ᤎ㨎ᔎ㠎‎⨀Ḏ㨎Ḏᜎ㈎‎
            อิโตเชนปิ ปุฺเน                          สสาเร ตาว สสร਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀    ∀㈎✎‎⨀ℎ㨎ℎ㈎ᜎ㠎Ď㨎Ȏ⨎㨎⨎ᤎ㨎ᔎⴎ  ☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 Ā㐎⌎㐎∎㈎‎ᤀ㈎ᬎ㐎‎ༀ㋷∎䀎ᔎ
            อุปายาทิโกสลฺเลน                            ภเวยฺย สุสมาคโต਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀     䀀∎ᤎ‎ⴀᔎ㨎ᔎ㈎ᤎᄎ⃷⌀Ď㨎䀎Ȏ∎㨎∎ᄎ⃷☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ⨀㔎┎㈎ᜎ㔎ᤎᄎ⃷✀㐎ᬎᔎ㨎ᔎ㐎∎㈎
            อิท โข สตฺถุ สาสน                       สิกฺขตฺตยานฺวลงฺกต਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀     ᔀ㐎Ď┎㨎㈎ጎ㠎ᬎ⨎ℎ㨎ᬎᤎ㨎ᤎᄎ⃷ ☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 䀀ᜎ✎㈎ᤎℎ㨎ᬎ㈎ᔎ㐎ᜎ㠎┎㨎┎‎ᄎ÷
            นิคฺคณฺหิตุว โอตาร                       มา ลภนฺตุ วิปกฺขิกา਀㰀戀爀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀    ᤀ⌎㈎ᤎ⌎㈎ᤎℎᔎ㨎ᘎ㈎∎‎ ☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ࠀ㐎⌎ᤎ㨎ᔎᄎ⃷ᔀ㈎✎‎ᜀ㐎ᬎ㨎ᬎᔎ㠎
            ยาว พุทฺโธติ นามมฺปิ                        ตนฺเทสิโน ปวตฺตตีติ.਀       㰀倀㸀☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀 ☀渀戀猀瀀㬀   㰀戀㸀 Ḁ㠎ᜎ㨎᠎⨎㨎⨎‎ Ў✎䈎ᔎ‎ⴀ⌎⬎䈎ᔎ‎ᬀ⌎㐎ᤎ㐎Ḏ㨎Ḏ㠎ᔎĎ㈎┎䈎ᔎ‎ᬀ༎㨎㋷∎‎ࠀᔎ㠎 สตาธิกาน ทฺวินฺน วสฺสสหสฺสานมุปริ ตีสุ สวจฺฉเรสุ อติกฺกนฺเตสุ਀ࠀᔎ㠎ᔎ㨎ᘎ‎㤎䀎ᔎ‎℀Ď㨎Ď༎㤎ᬎ┎Ď㨎Ȏ㐎䀎ᔎ‎⨀ᄎ⟷ࠎ㨎ऎ䀎⌎‎ⴀ∎ᄎ⃷ᬀ㠎Ḏ㨎Ḏ⨎㐎Ď㨎Ȏ㈎✎ጎ㨎ጎᤎ㈎ สพฺพโส นิฏฺิตาติ.਀