นางกาติยานี
เอตทัคคะในฝ่ายผู้เลื่อมใสมั่นคง
นางกาติยานี เกิดในกุรรฆรนคร เป็นผู้มีศรัทธาเลื่อมใสในพระพุทธศาสนามาตั้งแต่เยาว์วัย มีหญิงสหายคนหนึ่งชื่อนางกาฬี เป็นชาวกุรรฆนครเช่นกัน
ในยามราตรีคืนหนึ่ง ขณะที่พระโกฏิกัณณโสณเถระ กำลังแสดงธรรมโปรดโยมมารดา และเป็นเหตุให้โยมมารดานั้นเป็นพระอริยกายสักขี ( โสดาปัตติผลถึงอรหัตมรรค ) ขณะนั้น นางกาติยานีกับนางกาฬีผู้เป็นสหาย ก็ไดร่วมฟังธรรมอยู่ข้างท้ายพุทธบริษัทนั้นด้วย
โจรขุดอุโมงเข้าบ้าน
ในคืนวันหนึ่ง โจรประมาณ ๙๐๐ คน ได้ทำการขุดอุโมงค์จากมุมหนึ่งของตัวเมือง เข้าไปโผล่ทะลุที่บ้านของนางกาติยานีตามแผนการณ์ที่วางไว้ ส่วนหัวหน้าโจรได้ไปร่วมอยู่กับพุทธบริษัทที่ฟังธรรม เพื่อทราบว่าชนพวกนี้มาประชุมกันด้วยเรื่องอะไร และเป็นการบังเอิญที่ยืนอยู่ใกล้กับนางกาติยานีนั้น
เวลานั้น นางกาติยานี ได้ใช้ให้ทาสีกลับไปบ้านเพื่อนำน้ำมันมาเติมประทีปให้เกิดแสงสว่างในบริเวณโรงธรรม นางทาสีไปถึงบ้านก็พบโจรขุดอุโมงค์ด้วยความตกใจไม่ทันได้น้ำมันออกมากลับรีบไปบอกเจ้านายหญิงว่า:-
ข้าแต่นาย ขณะนี้มีพวกโจรขุดอุโมงค์เข้าไปขโมยของในเรือน เจ้าค่ะ
หัวหน้าโจรซึ่งยืนอยู่ใกล้ ๆ ได้ยินคำที่นางทาสีบอกแก่เจ้านายหญิงเช่นนั้นก็คิดว่า ถ้าหญิงนี้เชื่อคำนางทาสีแล้วกลับบ้านเราจะเอาดาบฟันนางให้ขาดเป็นสองท่อน แต่ถ้าไม่กลับและยังฟังธรรมต่อไป เราจะคืนทรัพย์สินทั้งหมดที่โจรขโมยมาจากบ้านของนางให้แก่นาง
นางกาติยานี เมื่อฟังคำของนางทาสีแล้วกล่าวว่า
นี่แม่คุณ อย่าทำเสียงดังเลย ธรรมดาพวกโจรทั้งหลายเมื่อจะลักขโมยของก็จะเลือกเอาแต่ทรัพย์สินที่ตนเห็นว่ามีประโยนช์มีคุณค่าเท่านั้น ส่วนเวลาที่ข้าจะได้ฟังธรรมเหมือนเช่นวันนี้ หาได้ยากยิ่งนัก เจ้าอย่าทำลายเวลาฟังธรรมของข้าเลย
หัวหน้าโจร เมื่อได้ยินคำพูดของนางกาติยานีโดยตลอดแล้วคิดว่า โอ้ ! หนอ พวกเราทำกรรมหนักเสียแล้ว พวกเราพากันลักขโมยทรัพย์สินของหญิงผู้มีศรัทธามั่นคงอย่างนี้อาจถึงกับธรณีสูบได้ ทันใดนั้น เขาได้สั่งให้ลูกน้องนำทรัพย์สินของนางกลับไปคืนไว้ที่เดิมททั้งหมดแล้วพากันมายืนฟังธรรมอยู่ข้างท้ายบริษัท เมื่อจบเทศนาของพระเถระแล้ว นางกาติยานีก็ดำรงอยู่ในโสดาปัตติผล
พาโจรบวช
ครั้นรุ่งอรุณ หัวหน้าโจรได้พาลูกน้องทั้งหมด กราบหมอบแทบเท้าของนางกาติยานีอุบาสิกา พร้อมกับกล่าวอ้อนวอนว่า:-
ข้าแต่แม่เจ้า ขอได้โปรดยกโทษให้พวกเราด้วยเถิด
อะไรกัน พวกท่านทำผิดอะไรกับฉันไว้หรือ ?
ข้าแต่แม่เจ้า พวกเราขุดอุโมงค์เข้าไปลักขโมยทรัพย์สินในเรือนของท่าน
เอาเถอะ ฉันยกโทษให้พวกท่านทั้งหมด
ข้าแต่แม่เจ้า ถ้าท่านยกโทษให้พวกเราจริงก็ขอให้ท่านพาพวกเราไปบวชในสำนักของพระโกฏิกัณณโสณเถระด้วยเถิด
นางกาติยานีอุบาสิกา ได้พาพวกโจรเหล่านั้นไปบวชตามต้องการใน สำนักของพระเถระแล้ว และก็ได้บรรลุพระอรหัตผลด้วยกันทั้งหมด
ต่อมา พระบรมศาสดาขณะประทับอยู่ ณ พระเชตวันมหาวิหาร
เมื่อทรงสถาปนาอุบาสิกาทั้งหลายในตำแหน่งต่าง ๆ ได้ทรงพิจารณาปรารภความมีศรัทธาเลื่อมใสอย่างแน่นเเฟ้นในพระรัตนตรัยของนางกาติยานีอุบาสิกาแล้ว
ทรงสถาปนาแต่งตั้งนางไว้ในตำแหน่งเอตทัคคะ เป็นผู้เลิศกว่าบรรดาอุบาสิกาทั้งหลายในฝ่าย ผู้เลื่อมใสมั่นคง.
|