บทนำ   ความรู้เรื่องพระไตรปิฎก  เอกสารทางประวัติศาสตร์   ข้อความน่ารู้จากพระไตรปิฎก   พระวินัยปิฎก  

พระสุตตันตปิฎก   พระอภิธรรมปิฎก   พระไตรปิฎก ๔๕ เล่ม   ชาดก  คำค้นหาพระไตรปิฎก  ธรรมปฏิบัติ  



๑. ว่าด้วยหนัง

๒.ว่าด้วยยา
...ของฉันบางอย่าง
...ถอนข้ออนุญาต

๓.ว่าด้วยกฐิน

๔.ว่าด้วยจีวร

๔.ว่าด้วยเหตุการณ์

 

เล่มที่ ๕ ชื่อมหาวัคค์ (เป็นวินัยปิฎก)

              ได้กล่าวแล้วว่า มหาวัคค์ มี ๒ เล่ม คือเล่ม ๔ กับเล่ม ๕, ในเล่ม ๔ ที่ย่อจบมาแล้วมี ๔ หมวด หรือ ๔ ขันธกะ แต่ในเล่ม ๕ มี ๖ หมวด หรือ ๖ ขันธกะ (รวมทั้งสิ้น ในมหาวัคค์ จึงมี ๑๐ ขันธกะ) ดังนี้

              ๑. จัมมขันธกะ (หมวดว่าด้วยหนัง) ในหมวดนี้เล่าประวัติของพระโสณโกฬิวิสะ บุตรเศรษฐี ผู้ออกบวชแล้วบำเพ็ญเพียรจนเท้าแตก. ทรงอนุญาตให้ใช้รองเท้าหญ้าชั้นเดียว ห้ามใช้รองเท้าสีต่าง ๆ และห้ามใช้รองเท้าหนังสัตว์ที่ไม่ควรต่าง ๆ ทรงแสดงเรื่องมารยาทในการใช้รองเท้าว่าอย่างไรเป็นเสียความเคารพ อย่างไรไม่เสีย. ทรงห้ามรองเท้าไม้ ห้ามใช้ยานที่ไม่สมควร ห้ามใช้ที่นั่งที่นอนอันสูงใหญ่. ห้ามใช้หนังแผ่นใหญ่. เรื่องพระโสณกุฏิกัณณะผู้อยู่ในแคว้นอวันตี. และกำหนดเขตชนทบทภาคกลางและชนบทชายแดน

              ๒. เภสัชชขันธกะ (หมวดว่าด้วยยารักษาโรค) กล่าวถึงยาต่างชนิด เล่าเรื่องพระเวลัฏฐสีสะ, พระปิลินทวัจฉะ, ทรงอนุญาตการผ่าตัด, ทรงอนุญาตยา ๔ ชนิดและยาสมอดองด้วยน้ำมูตร, ทรงอนุญาต คนทำงานวัด, อนุญาตเภสัช ๕, เล่าเรื่องพระกังขาเรวตะ, พระผู้มีพระภาคทรงประชวรโรคลมในท้อง, ห้ามเก็บอาหารและหุงต้มในที่อยู่. เรื่องเนื้อที่ไม่สมควรฉัน, การเสด็จสู่ปาฏลิคาม, เรื่องนางอัมพปาลี, เรื่องน้ำดื่ม ๘ อย่างและเรื่องกาลิก ๔

              ๓. กฐินขันธกะ (หมวดว่าด้วยกฐิน) กล่วถึงต้นเหตุทรงอนุญาตกฐิน อานิสงส์ ๕ เมื่อได้กราลกฐิน, กฐินไม่เป็นอันกราล, ข้อกำหนด ๘ อย่างในการเดาะกฐิน (รื้อไม้สะดึง), ความกังวลและไม่กังวลเกี่ยวกับกฐิน

              ๔. จีวรขันธกะ (หมวดว่าด้วยจีวร) กล่าวถึงเรื่องราวต่าง ๆ ตั้งแต่ทรงอนุญาตให้รับจีวรได้ ตลอดจนผ้าที่จะใช้หลายชนิด กับทั้งผ้าที่เกิดขึ้นโดยผู้ถวายตั้งเงื่อนไขไว้ต่าง ๆ

              ๕. จัมเปยยขันธกะ (ว่าด้วยเหตุการณ์ในกรุงจัมปา) ว่าด้วยการทำกรรมของสงฆ์ต่างชนิด ส่วนใหญ่เป็นเรื่องลงโทษ เช่น อุกเขปนียกรรม (การยกขึ้นจากหมู่) เป็นต้น

              ๖. โกสัมพิขันธกะ (ว่าด้วยเหตุการณ์ในกรุงโกสัมพี) ส่วนใหญ่กล่าวถึงเรื่องสงฆ์แตกสามัคคีกัน แล้วทรงแสดงวิธีปรองดองของสงฆ์ในทางพระวินัย.


๑. กราล คือลาดผ้าลงกับไม้สดึง : กฐิน เป็นชื่อของไม้สดึง คือไม้แบบสำหรับตัดจีวร

บทนำ   ความรู้เรื่องพระไตรปิฎก  เอกสารทางประวัติศาสตร์   ข้อความน่ารู้จากพระไตรปิฎก   พระวินัยปิฎก  

พระสุตตันตปิฎก   พระอภิธรรมปิฎก   พระไตรปิฎก ๔๕ เล่ม   ชาดก  คำค้นหาพระไตรปิฎก  ธรรมปฏิบัติ